پنج عنصر کلیدی که در باره انعقاد پیمان صلح آمریکا و طالبان باید بدانید؛

 نخست انعقاد این پیمان که امروز مورخ ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ با آهنگ ساز و کرنای آمریکا تحت عنوان معاهده «صلح» در قطر به امضا می‌رسد، علیرغم نمایشنامه مرغوب آن که در کسوت صلح آرایش یافته است، پیمان ای برای صلح نیست، بل «کاهش» خشونت است. مسلماً عمارت صلح که بر روی این تهداب اعمار میگردد سرنوشت اش هویدا است و گذرگاهیست که جنگ‌ را در کشور تداوم بخشیده و آن را در قالب معاهدات جدید نهادینه میسازد.

 شگفت انگیز ترین بخش این کمیدی درین است که نمایندگان ۳۰ کشور جهان درین تیاتر شرکت دارند، اما دولت افغانستان که اصلی‌ترین بخش این برنامه است، در آن غایب است؛ اما تلخ‌ترین بخش این سوگنامه در سکوت مرگبار دولت افغانستان برمی‌تابد که طی یکنیم سال غیابت اش در مذاکرات مبهم میان آمریکا و طالبان در پیرامون سرنوشت سیاسی جغرافیایی بنام افغانستان، دندان زیر دندان شکست، اما بنام اعتراض آه از گلو نکشید. از همین‌جا می‌توان به درون‌مایه این معاهدات داوری نمود.

 انگیزه برپای این نمایشنامه را می‌توان، در بستر سازی کمپاین‌ انتخاباتی ترامپ، بازی‌های ریایی صلح طلبانه آمریکا در چشم انداز جهانی و منطقوی، کاهش فشارهای سیاسی و نظامی و حضور مجدد آمریکا در قالب سیاسی نوین در راستای تبانی با پاکستان روی مقدرات سیاسی مردم افغانستان می‌توان به وضاحت مشاهده نمود.

 مقامات آمریکایی از بیان محتویات اصلی این پیمان اسارت‌بار که جغرافیای سیاسی و اقتدار ملی افغانستان را نشانه گرفته است، طفره می‌روند. یک مقام ارشد امریکا، برای خبرنگاران در آلمان گفت: این «شرایط بسیار خاص است» قرار گزارشات برای طالبان این توافقات شامل خاتمه بمب گذاری کنار جاده، حملات انتحاری و حملات موشکی است. از فحوای مذاکرات می‌توان چنین استنتاج کرد که این معاهده صرفاً متضمن امنیت ارتش آمریکا در افغانستان است.

 در همین حال منابع آمریکایی اظهار می‌دارند، که نیروهای آمریکایی و نیروهای نظامی دولت افغانستان، عملیات شان را در برابر نیروهای داعش و القاعده ادامه خواهند داد. البته این بخش پرسش برانگیز است که به شکل یک جانبه، با باز گذاشتن دست طالبان در جنگ، چگونه ایالات متحده آمریکا علیه ارتش نیابتی خود در وجود داعش و القاعده به مبارزه خواهد پرداخت؟

 دوم، یک سؤال اساسی در طول مذاکرات صلح این است که آیا رهبران طالبان در چوکات تفاهم نامه دوحه، می‌توانند پس از برقراری توافق با آمریکا، همه عناصر و فرماندهان گروه خود را درین مسیر سمت دهند؟

 علاوه بر این سؤال در مورد اینکه آیا تمام جنگجویان طالبان به این توافق پایبند خواهند بود؟

 سوم، ایالات متحده آمریکا هنوز آماده نیست تا با عقب نشینی کامل مبادرت نموده و تمامی نیروهای خود را از افغانستان خارج نماید.

 به پندار آگاهان سیاسی آمریکا در نظر دارد تا پس از انعقاد معاهده ریایی صلح، وارد فاز دوم شده ودر تبانی با پاکستان به استقرار دولت «طالبانی» اقدام نموده و تحکیم پایه‌های این دولت را در کابل مهندسی و ازین طریق منافع استراتژیک خویش را در چهارچوب آن تضمین نماید.

 مقامات آمریکا فعلاً در مورد ادامه حضور نیروهایش در افغانستان تحت بهانه مبارزه با تروریسم تأکید دارند. با این ترفند آمریکایی‌ها نمی‌خواهند تا شعله‌های آتش جنگ در افغانستان به خاموشی کشانیده شده و شرایط برچیدن پایگاه‌های نظامی‌اش از افغانستان فراهم گردد.

 مقامات آمریکایی از جمله مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا اظهار نمودند که آن‌ها معتقد اند که حضور ۸۶۰۰ سرباز برای انجام مأموریت ضد تروریسم کافی است. قرار گزارشات حدود ۱۲ هزار سرباز آمریکایی در افغانستان حضور دارند.

 با این وجود، طالبان همچنان پافشاری می‌کنند که نتیجه نهایی روند صلح مرتبط به عقب نشینی کامل است، آن‌ها در بیانیه خود در روز جمعه گفت: توافق روی کاهش خشونت «در نهایت با خروج همه نیروهای خارجی زمینه ساز صلح در سراسر کشور خواهد شد».

 چهارم، آگاهان امور به این باور اند که سخت‌ترین بخش مذاکرات، مذاکرات بین الافغانی خواهد بود.

 آن‌ها اظهار می‌دارند، این بحرانی‌ترین بخش این سناریو است، زیرا صلح بدون آشتی سیاسی در افغانستان اتفاق نمی‌افتد.

 طالبان قبلاً در مقابل مذاکرات با دولت افغانستان، که آن را عروسک ایالات متحده می‌دانند، مقاومت کرده‌اند.

 آشفتگی سیاسی در درون دولت افغانستان همچنین می‌تواند گفتگوهای پیچیده را با نمایش ضعف دولت افغانستان بغرنج ساخته و توازن سیاسی را به نفع طالبان و اسپانسرهای منطقوی اش مثل پاکستان میلان دهد.

 پنجم، قانون گذاران آمریکا همچنان با توجه به‌دشواری های مذاکرات بین الافغانی سؤالاتی در خصوص اعتماد به نفس طالبان تردید دارند. بنابر آن قانون گذاران آمریکا در خصوص پیامد این معاهده صلح با طالبان برای سران کاخ سفید هوشدار داده‌اند. آن‌ها اظهار نمودند که تا برپای صلح در افغانستان راه درازی در پیش است.

 با توجه به‌دشواری های مذاکرات داخل افغانستان و سؤالاتی درباره اعتماد به نفس طالبان، قانون گذاران نسبت به معاهده صلح و اعلام پایان جنگ افغانستان کاملاً هشدار می‌دهند.

 سناتورلیندسی گراهام، متحد نزدیک ترامپ گفت که او «مایل است» برنامه دولت ترامپ «را امتحان کند». او همچنین لیستی از شرایطی را که وی «قطعنامه شرافتمندانه» خواند، ازجمله معامله‌ای که از حقوق بشر و حقوق زنان حمایت می‌کند، اعلام کرد؛

 

با تقدیم احترامات بی‌پایان

 لندن فبروری ۲۰۲۰

 منابع:

 The Hill

 23'02'2020Five things to know about emerging US, Taliban peace deal