«قوم گرایی، حامی گرایی (پارتی بازی)، رقابت های داخلی میان جناح های مختلف وزارت خارجه و مداخله مقام های ارشد» در پروسه استخدام کارمندان این وزارت حاکم است.
ماهیان شهر ما از کوسه ها وحشی ترند
بره های این حوالی گرگ ها را می درند
سایه از سایه هراسان در میان کوچه ها
زنده ها هم آبروی مرده ها را می برند.
وزارت خارجه در هر کشور به عنوان عالى ترین نهاد در زمینه تامین سیاست خارجى فعالیت میکند، این وزارت در کنار وظایف دیگر، نهادى است که حافظ منافع ملى و اتباع آن کشور در محیط خارج به شمار میرود. بر اساس ماده پنجم قانون کارکنان خدمات دیپلوماتیک و قنسلی و با درنظرداشت اصل شایسته سالاری و سیاست کادری وزارت امور خارجه کشور جهت استخدام جوانان مستعد، نخبگان واجد شرایط هر سال امتحان کانکور را برگزار میکند که باید جوانان از طریق پروسه رقابت آزاد به این وزارت استخدام شوند. گفتنى است که در ٣١ اسد سال روان، ١٣٣٠ تن براى جذب در ٥٠ پُست مختلف وزارت امور خارجه در حالى در امتحان شمولیت شرکت کردند که قبلاً یک تعداد افراد بدون امتحان در کرسى هاى این وزارت راه یافته اند. در حالى که از جمله افرادى که در امتحان شمولیت شرکت نموده بودند مصاحبه هاى ده ها تن آنان تمام شده و منتظرمكتوب مقررى هستند، اما گفته میشود که به عوض آنان نزدیکان ضرار احمد عثمانى وزیر سابق خارجه و وابستگان مقامات حکومتى و اعضاى شوراى ملى تقرر یافته اند.
کمیته مستقل مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه با فساد اداری اخیر اگزارشی را نشر کرد که نشان دهنده «قوم گرایی، حامی گرایی (پارتی بازی)، رقابت های داخلی میان جناح های مختلف وزارت خارجه و مداخله مقام های ارشد» در پروسه استخدام کارمندان این وزارت است. رئیس اجرایی این کمیته گفت که این گونه استخدام‌ها برابری افغان‌ها را که در قانون اساسی تضمین شده است تضعیف میکند. این گونه اعمال مایه نگرانی بزرگ شده است.
این کمیته گفته است که سال گذشته چهل هشت تن از میان هزار و سه صد تن در امتحان شمولیت وزارت خارجه کامیاب شدند، اما هیچ کدام آن‌ها استخدام نشده اند، در عوض چهل تن دیگر از مجاری مختلف در روزهای کار وزیر سابق استخدام شده اند. گزارش این کمیته نشان می‌دهد که خانواده‌ها و افراد نزدیک با مقام‌های حکومت در وزارت خارجه مقرر شده اند. براساس این گزارش، دوازده تن از بستگان نزدیک نمایندگان قبلی و کنونی پارلمان، چهار خواهر و برادر وزیران سابق و هفت تن دیگر از بستگان مقام‌های ارشد فعلی و سابقه در وزارت خارجه استخدام شده اند.
این گزارش حاکی است که در فرستادن دیپلومات‌ها به خارج نیز معیارعلمی در نظر گرفته نشده است، چنانکه بسیاری آن‌ها صرف سند فراغت لیسه را داشته و عده دیگر بر اساس پالیسی استخدام مبتنی بر شایستگی، واجد شرایط نمی‌باشند. اداره نظارت از مبارزه با فساد اداری همچنین از مشکلاتی در توزیع پاسپورت های دیپلوماتیک خبر داده و گفته است که «چهار هزار و شش صد و پنجاه پاسپورت دیپلوماتیک به طور غیرقانونی و روی روابط شخصی به افراد فاقد شرایط صادرگردیده است». همچنین در گزارش این نهاد آمده است که از پاسپورت های دیپلوماتیک در سفرهای شخصی و حتی پس از ختم وظیفه نیز استفاده شده است.
کمیته مشترک نظارت بر مبارزه با فساد اداری به وزارت خارجه پیشنهاد کرده است که پالیسی خاص منع قوم گرایی را طرح نماید و استخدام کارمندان دیپلوماتیک و قونسلی را به داشتن سند لیسانس مشروط سازد. این کمیته شش عضو داخلی و خارجی دارد که از سوی حکومت افغانستان و جامعه المللی معرفی شده اند. این کمیته براساس فیصله های کنفرانس کابل و لندن برای نظارت بر مبارزه با فساد ایجاد شده است و هر شش ماه از فعالیت های خود گزارش می دهد. ولی! تقرر و جابجای وابستگان مقامات دولتی به یک امرعادی تبدیل گردیده است.
عبدالحی حیدر سفیر در پولند- نامبرده طی سیزده سال حکومت کرزی سفیر در پولند و قزاقستان بوده و طی این مدت صرف به مدت سه سال انهم بحیث معین اداری در داخل کشور کار نموده است. تقرر وی تابعیت پولندی دارد منحیث سفیر افغانستان خلاف قانون است.
محمد اکبر محمدی که فارغ مکتب ابوحنیفه می باشد در طی سیزده سال حکومت کرزی صرف دو سال را دروزارت خارجه کار نموده یازده سال را سه مرتبه در سفار ت افغانستان در اوکراین و قزاقستان سپری نموده است.
عبدالهادی نجرابی سرپرست قونسل در دبی بعد از ششماه مقرری در وزارت خارجه توسط ضرار احمد مقبل عثمانی وزیر خارجه درنخست سكرتر دوم و بعد از سه ماه سكرتراول و سرپرست قونسلی شد.
در قونسلی کشوردر كویته پاكستان رشوت و کاغذپرانی بیداد مینماید، مومند جنرال قونسل در كویته پاكستان بعد از ختم وظیفه از تهران با تلاش گل آغا شیرزی به كویته پاكستان جنرال قونسل مقرر شد. در ماه نخست تقرر ضرار مقبول ١١ نفر از نزدیكانش به شمول شعیب حبیبی در خارج مقرر شدند.
سپنتا با اشغال کرسی وزارت خارجه اعلان كرد كه هیچ سفارشی از اهل قدرت در مورد تقرر دیپلمات‌ها را نمی‌پذیرد، اماعملآ تغیر و نوآوری های که ضروری بود و توقع میرفت به انجام نرسانید.
میگویند، در قونسلگری افغانستان در شهر جده کشور عربستان سعودی دو جنرال قونسل در یک زمان ایفای می نمود.
خلیل الرحمن حنانی
محمد اصیل صادقی
قرار گزارشات، چندین بار کارمندان جنرال قونسلی شاهد جنگ فزیکی دو جنرال قونسل بوده اند.
بدبختانه از جمع دو صد و نود و پنج کارمند تاجیک وزارت خارجه یکصد و بیست نفر آن از پنجشیر اند که این رقم شامل کارمندان تخنیکی از جمله دریورها، آشپزها، و غیره کارمندان غیر دیپلماتیک نمیشود.
سپنتا به مثابه روشنفکری مکتبی باید تخصص تحصیلى و استعداد و توانائى را در تقرر سفراء و قونسل ها مد نظر میداشت و آنانی كه بر اساس مصلحت و روابط فامیلى و شخصى به سال‌هاى متعدد در سفارت خانه ها و جنرال قونسل تقرر یافتنه بودند سبکدوش میگردید که نگردید.
صمد عمر قبلآ سفیر در كانادا كه از سال دو هزار و دو و تا كنون در خارج اقامت دارند.
حكیمى قبلآ سفیر در كشور امپراطورى جاپان و در كشور چین هشت سال است در خارج از كشور اقامت داشتند.
زلمى عزیزمعین سیاسى اسبق وزارت كه بعد از تقاعد شان بصفت سفیر در مسكو تقرر یافتند و شش سال در كشور روسیه خضور داشتند.
طرزى اضافتر از هشت سال در خارج فعالیت دیبلوماتیك مینمودند.
مسعود خلیلى سفیر در تركیه و قبلا در كشور هند كه اضافه تراز پانزده سال در خارج اقامت دارند.
جنرال اصف دلاورسفیر در اوكراین حدود ده سال در خارج كشور اقامت میکردند.
سید طیب جواد سفیر در امریكا اضافه تر از هشت سال وظیفه دیپلوماتیک داشتند.
محمد ظاهر عزیز سفیر در یونسكو ده سال.
سید شهاب الدین داماد سید منصور نزدیک به پنج سال میشود در سفارت افغانستان در تاشنکد لمیده است.
سلطان محمد بنیاد جنرال قونسل در هالند و قبلا مستشار در جرمنى اضافه تر از دوازده سال است كه در خارج هستند. و ده ها چهره دیگر و تقرری یکتعداد اشخاصی غیرمسلکی به اساس زدوبندهای حزبی و گروپی. جابجای هراتیان در وزارت امور خارجه بگونه مثال مرادیان، سلطان احمد بهین سخنگوی و فعلا سفیر در چین و...
با روی كار آمدن حكومت وحدت ملی امیدها برای برچیده شدن فساد مالی و اداری زیاد گردید هنوز هم این امیدواری است تا افرادی كه تا كنون و با خیال راحت مشغول سو استفاده از منابع مالی دولت هستند جلوشان گرفته شود.
یكی از این افراد محمد اكبرعمرزاده اتشه نظامی سفارت در پكن جمهوری خلق چین می باشد، موصوف كه اسناد تقلبی انجینری وسایط زرهی دارد سه سال قبل توسط نظری معین اول وزارت دفاع با رتبه جگرنی بحیث معاون اتشه نظامی تقرر و بعدا ارتقا نموده و اتشه نظامی گردید و بار دوم ارتقا داده شده و رتبه دگرمنی گرفت و همه این‌ها با پا درمیانی مستقیم معین وزارت دفاع صورت گرفت است. این در حالی است كه تعداد زیادی از جنرالان با تجربه و پاك نفس در وزارت دفاع در بست احتیاط هستند.
بعد از بررسی در سفارت افغانستان مقیم دهلی جدید انجام یافته مبلغ چهار میلیون دالر در هشت سال اخیر مفقود است. به گفته مسوولان دفتر تفتیش مرکزی یک مبلغ یعنی در حدود سه میلیون دالر به حساب شخصی یکی از دیپلومات ها به نام محمد امین مسرورمسوول مالی بطور ماهوار و بعداً مسوول قونسلی سفارت افغانستان مقیم دهلی جدید روزانه و در طول مدت هشت سال انتقال یافته است.
بسیاری از سران حکومتی و اقوام شان دارای چندین پاسپورت رسمی دولتی هستند. وزارت امور خارجه طی پنج سال گذشته چهار جلد پاسپورت سیاسی و سه جلد پاسپورت خدمت برای حبیب الله اصغری یکتن از مشاوران اداره امور ریاست جمهوری صادر کرده است. همینگونه دو جلد پاسپورت سیاسی و دو جلد پاسپورت خدمت برای همسر موصوف صادر شده است. گفتنی است همسر اصغری خانم خانه بوده و هیچگونه وظیفه رسمی و دولتی ندارد. پاسپورت های سیاسی مورد نظر بنا بر ملحوظات شخصی و تجارتی توسط صدیق حمید رییس اسبق تشریفات وزارت خارجه صادر گردیده است. پاسپورت سیاسی پاسپورت دیپلماتیک پاسپورت خدمت پاسپورت دولتی یک تن از اعضای کمیسیون امنیت داخلی مجلس اعلام کرد که حكمت خلیل كرزی معاون سیاسی وزارت امور خارجه در کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان حضور یافته و از حدود پنج هزار پاسپورت سیاسی غیر قانونی که اکثرا به درخواست اعضای هر دو مجلس برای خود یا فامیل و بستگان و یا در بدل پول صادر گردیده شکایت کرد. وی از کمیسیون امنیت داخلی مجلس خواست كه حدود چهار هزار و ششصد و پنجاه جلد پاسپورت سیاسی غیر قانونی اخذ شده از این وزارت در سال‌های گذشته را مسترد کنند. مقام‌های وزارت خارجه می‌پذیرند که شمار زیادی از پاسپورت‌های سیاسی میان افراد غیر واجد الشرایط توزیع شده است. رئیس تشریفات و مسوول پاسپورت‌های قونسلی وزارت خارجه در نشست کمیسیون امور بین المللی مجلس سنا گفتند که تاکنون حدود ۴۱۴۲ پاسپورت سیاسی توزیع شده‌است.
این درحالیست که پیشترمعین سیاسی وزارت امور خارجه گفته بود که برای چهار هزار و ششصد و پنجاه نفر در کشور به گونه غیرقانونی پاسپورت سیاسی توزیع شده‌است. معین سیاسی وزارت خارجه گفته بود که وزارت امور خارجه تا به حال ۴۶۵۰ جلد پاسپورت سیاسی خلاف قانون، برای کسانی که مستحق نبوده اند، توزیع کرده‌است.
با این حال، در جلسه کمیسیون امور بین المللی مجلس سنا طرحی به منظور توزیع بهتر و تفکیک اشخاص واجد شرایط به وزارت عدلیه فرستاده شده‌است. این کمیسیون از مسوولین وزارت خارجه خواسته که فهرست افراد دارای پاسپورت‌های سیاسی، همراه اسامی و موقف فعلی شان فرستاده شود. همچنان فهرست کشورهای که با افغانستان رفع ویزه دارند، به صورت کتبی به کمیسیون امور بین المللی مجلس سنا نیز باید ارسال شود. گفته می شود که شماری از اعضای شورای ملی، زورمندان و خانواده‌های مقام‌های دولتی پاسپورت‌های سیاسی در اختیار دارند.
كمیسیون امنیت داخلی مجلس نیز خواهان گرد آوری همه این پاسپورت ها شده اما در پهلوی آن از مسوولین در میدان هوایی كابل خواسته كه برای اقارب شان نیز سهولت ایجاد شود تا از راه VIP میدان هوایی كابل کابل استفاده كنند. قرار بوده که به اعضای مجلس پاسپورت خدمت صادر شود نه سیاسی؛ اما در زد و بندهای قبلی اعضای هر دو مجلس با مسوولان وزارت خارجه کشور، حدود پنج هزار جلد پاسپورت سیاسی غیر قانونی صادر شده است.
مبلغ چهار میلیون دالر در سفارت افغانستان در دهلی جدید مفقود است.
وزارت امورخارجه می‌گوید از این که شماری از دیپلوماتان پس از ختم ماموریت‌شان به کشور باز نمی‌گردند، نگران است؛ اما به منظورجلوگیری از پناهنده‌شدن دیپلوماتان، در نظر دارد معاش آنان را افزایش دهد و برای خانواده‌های‌‌شان، آپارتمان‌های رهایشی خریداری کند. افزایش معاش و خرید خانه و آپارتمان، یک اقدام تشویقی برای دیپلوماتان است تا پس از ختم ماموریت‌شان، دوباره به کشور باز گردند. در هشت سال گذشته نزدیک به چهل فیصد از دیپلومات‌های وزارت خارجه در پایان ماموریت‌های خود، از بازگشت به کشورخودداری کردهاند.
بیشتر دیپلومات‌های برنگشته، کسانی‌اند که به سفارش مقام‌های بلندپایه دولتی به‌حیث دیپلومات در نمایندگی‌های سیاسی در بیرون از کشور مقرر شدهاند. شمار کارمندان و دیپلومات‌های نمایندگی‌های سیاسی وقنسولی، نزدیک به هفت‌صد تن می‌رسد. همچنان نو بازیکن تیم فوتبال افغانستان در سال ۲۰۰۳ پیش از انجام مسابقه با تیم ایتالیا، در رم، فرار کردند.
۵ بازیکن فوتبال خیابانی و یک خبرنگار ورزشی در سال ۲۰۰۸ پس از پایان مسابقات از استرالیا بازنگشتند.
۵ بازیکن کریکت در سال ۲۰۰۹ پس از انجام مسابقه از کانادا، تقاضای پناهندگی دادند.
۴ بکس سر در سال ۲۰۰۲ به ایتالیا رفتند و پس از مسابقات باز نگشتند.
۴ بازیکن تیم فوتبال زنان در سال ۲۰۱۲ در آلمان فرار کردند.
۳ بازیکن تیم فوتبال نوجوانان در سال ۲۰۰۵ در آلمان پناهنده شدند.
۲۰ خبرنگار در سال های مختلف از آمریکا باز نگشته اند. ۵۰ روزنامه نگار پس از پایان ماموریت و یاهم دوره آموزشی در کشورهای اروپایی، آسترالیا و کانادا پناهنده شدند.
از جانب دیگر بر بنیاد اصول وزارت امور خارجه یک دیپلمات باید سه سال در افغانستان و سه سال در بیرون کشور کارکند، اما در میان دیپلماتهای افغانستان افرادی دیده شدهاند که با وجود پایان دورهی کارشان، سالها در نمایندهگیهای سیاسی در بیرون از کشور فعالیت کردهاند.
همچنان لوی څارنوالی می گوید در بارهء چگونگی مصرف ۹ میلیون دالر بالای ترمیم ساختمان سفارت افغانستان در جاپان تحقیق می کند. زمانی که هارون امین به عنوان سفیر در جاپان کار می کرد، ۵ میلیون دالر برای خریداری ساختمان سفارت اختصاص داده شده و سپس ۹ میلیون دیگر به خاطر ترمیم این ساختمان تدارک دیده شد. پس از آنکه اکلیل حکیمی جایگزین هارون امین شد، او از همکاری در جهت دادن معلومات در باره چگونگی مصرف میلیون ها دالر بالای ترمیم این ساختمان خودداری کرده است.
بهره: ویکی پدیا، منابع خبری وتحلیلی، وبگاه وزارت خارجه ودفاع کشور، مقاله هاوتحلیل های نویسنده دروسایل اطلاعات جمعی، ریانووستی، وبگاه نیویارک تایمزوواشنگتن پست ...
شعری رازق فانی:
خدا گر پرده بردارد ز روی کار آدمها
چه شادیها خورد برهم چه چه بازیها شود رسوا
یکی خندد ز آبادی، یکی گرید ز بربادی
یکی از جان کند شادی، یکی از دل کند غوغا
چه کاذب ها شود صادق، چه صادق ها شود کاذب
چه عابد ها شود فاسق، چه فاسق ها شود ملا
چه زشتی ها شود رنگین چه تلخی ها شود شیرین
چه بالا ها رود پائین، چه سفلی ها شود علیا
عجب صبری خدا دارد که پرده بر نمی دارد
وگرنه بر زمین افتد ز جیب محتسب مینا ...