قسمت اول

آنجا که مردم از حکومت وحشت دارند، استبداد است.

آجا که حکومت از مردم وحشت دارد، آزادی است.

 این مدتی که از اداره سهامی (غنی – عبدالله) و یا حکومت ساخت جان کری می‌گذرد، کشور بدترین و سیاه‌ترین دوره از تاریخش را تجربه می‌کند. تنش‌ها، تشنج‌ها، زدوبندها، توطئه و دسیسه‌ها، زورگوی وبی بندوباری به اوج خود رسیده و وطن را تا عمق پرتگاه کشانده است.

 درین اواخر زورگویی، قدرت طلبی و تشنج بین خارجی‌ها، اشرف غنی و دبل عبدالله از یک‌طرف و از جانب دیگر عطا محمد نور، جمعیت و ائتلاف نجات به اوج خود رسیده و جدیداً عطا محمد نور در متن این تنش‌ها قرارگرفته است، و ما با اصل آزادی بیان و ریالیزم در حاشیه‌ی این تنش پژوهش و بررسی را در مورد عملکرد یکنم دهه عطا محمد نور و کش و گیر اخیرش با اشرف غنی و عبدالله از یک دید شفاف و بی‌طرفانه انجام داده و تا بتوانیم حقایق را پیشکش نمایم و در بررسی این تنش از بخش‌های خبری استفاده برده‌ایم و آرزو داریم مورد توجه قرار گیرد. باید به عرض برسانم که ما با هیچ‌کسی مخالفت و یا وابستگی نداریم و از بیان حقایق و واقعیت‌های موجوده نیز نمی‌ترسیم و تمام تلاش ما برای آبادی و خوشبختی زاد گاهم و خیر و سعادت مردمم است.

چپاولگری و منافع خواهی در یکنم دهه

  آنان که با هزاران تذویر و ریا قصرها بنیاد نهاده اند، باید بدانند کسانی که فبل از اینان با ریختن خون هزاران انسان به مکنت رسیدند چه شدند؟ و مگر از آنان اثری است؟ و مطمین باشید که شما نیز پاینده نخواهید بود. 

 باید فهمید! کسی باخود در قبرستان هیچ چیزی نمی برد (کفن جیب ندارد) و به قول معروف خوشبخت باکفن وبدبخت بی کفن میرود وهمانطوریکه دیدید یاران وشریکهای تنظیمی وپیداوپناه تان چون: برهان الدین ربانی، احمد شاه مسعود، قسیم فهیم، مولوی نبی، یونس خالص، حاجی قدیر، جنرال داوود، رسول پهلوان وغفارپهلوان، سید مصطفی کاظمی، احمدولی وحشمت کرزی... باخود چه بردند؟ وبیش ازین دفتراعمال خود راسیاه تروبه جرم وجنایت خود نیافزاید. واگرشما چپاولگران به روزاخرت وبه بازپرسی الهی ایمان دارید وبه دربارربلعالمین توبه نماید وبدانید که خداوند بخشاینده ومهربان است.

 فساد درکشورما دوشادوش دولت کرزی وحاکمیت تفنگداران به پیش رفته است، تاثیرجنگ های خانمانسوزوگماشتن انسانهای بی بندوبارواستفاده جومخصوصادرسالهای چوروچپاول کشوروسیله افراد تنظیمی وبیسواد باعث شد تا این پدیده شوم، دولت وجامعه جهانی رابه تهدید مواجه سازد.  بدون شك وارد كردن ضربات کوبنده وپیهم فساد واختلاس بر سیاستهای دولت، باعث ازبین رفتن منافع ملی گردیده وحاکمیت رابه نابودی وگمراهی کشاند.

دارونداروطن وسیله کیها به چپاول رفت؟

  در دولت مافیایی و جنایت پرورکرزی واحمدزی که با دستان خون آلود دشمنان وطن طراحی و دیزاین شده است هرآنچه زشتی، پلشتی و تباهیست؛ مقدس و محترم است وهرقاتل ورهزن و فاسد؛ شاه وامیر وحاکم مملکت.

 قوماندان گدامحمد خالد، صالح محمد ریگستانی، جنـرال عتیق الله بریـالی (ازمیلا نچی تاجنرالی)، محمد عارف سروری، سارنوال کرام کریم، امان الله گذر، سارنوال محمود دقیق، صوفی محمد سعید شتلی، خواجه نبی، جان احمد، جنـرال دین محمد جرأت، فرید شفق، ابراهیمی ریس ولسی جرگه، صلاح الدین ربانی، رحیم وردگ، استانکزی، حنیف اتمر، اشرف غنی، حامدکرزی، قوماندان قیس قرباغی، محمد قسیم فهیم، قوماندان شاه حاجی، انور قره باغ، خواجه رحمت، عبدالبصیر سالنگی، محمد ایوب سالنگی، فضل الدین عیار، قوماندان نورحبیب، فضل احمد عظیمی، داکتر حقبین، مولوی غلام ایشان، استاد مالک خان، احمد ضیا مسعود، استاد نجیب فهیم، قوماندان غلام محمد، حاجی صفی قره باغی، جنـرال عبدالولی، احمد ولی مسعود، محمد یونس قانونی، عبدالله عبدالله، بسم الله محمدی، امرالله صالح، قاری محب الله، صوفی رزاق، خواجه صفی، گل پاچا، جنـرال عارف، حاجی الماس، حاجی بری، حاجی داوود کلکان، پهلوان هاشم، سید عبدالله استالفی، صوفی شریف، پهلوان معروف، آمر دوست محمد، زلمی طوفان، جنـرال آغا گل، ملا عزت، سید اسحق، محمد خواجه حسن، سید منصورفرزه یی، جنـرال رستمی، جنـرال راغب، عزیزمجروح، جنـرال محمد رازق، جنـرال قلندربیگ، جنـرال محمد شریف، جمیل تتمدره، سید اقبـال، آغاجان سنجنی، آغای خانقاه، جنـرال حلیم، جنـرال دوران، جنـرال امیر جان، جنـرال عبدالاحد، ارباب جمیل فرنگ، جنـرال جلال غنی، سارنوال حسین، عبدالرب رسول سیاف، ملا تاج محمد، حاجی شیرعلم، اسماعیل خان، جنـرال ظاهرعظیمی، سید نصیر علوی، علم خان آزادی، جنرال بابه جان، جنرال ظاهراغبر، عطا محمد نور، قوماندان صادق، جنـرال سید وثیق، قوماندان سید کامل، محمد اسحق رهگذر، علی محمد وفایی، احمد خان سمنگانی، گل محمد پهلوان، جنـرال ملک، سارنوال عبدالاحد دهزاد، خـال مرزا صبوری، عالم ساعی، قوماندان نجیم خـان، قوماندان گل حیدر، قوماندان عظیم، معلم فقیر احمد، میرزا رحیم، داکتر تاج محمد، جنـرال عزیزغیرت، جنـرال کبار، جنـرال محمد اسحق قوماندان مومن، مولانا قربان فرید، نصیر احمد ضیایی، قوماندان رجب خان، قوماندان ملا صبور، قسیم جنگل باغ، امان الله سالنگی، محمد یحیی سالنگی، ولسوال کبیر، مولوی محمد ظریف، حاجی رحیم سانچارک، سید آقا حسین سانچارکی، حسن فهیمی، جنـرال ذوالفقار، داکترمحمد ابراهیم تیوره، غلام یحیی چارسده، احمد خان درۀ مرغاب، عادلی بلخی، حاجی محمد محقق، سید حسن صفایی، کریم خلیلی، محمد اکبری، سیدحسین انوری، سیدعلی کاظمی، قربان علی عرفانی، باز محمد جوهری، جنـرال مراد علی، سید اعلی رحمتی، جنـرال خلیل اندرابی، جنـرال کبیراندرابی، جنـرال مصطفی، جـلال باجگاه، قوماندان رسول، قوماندان شکور، آمرمیرعلم کندز، حاجی سنگی محمد، مولوی ضیا الحق، قوماندان شاه عالم خوست، سید منصور نادری، سید جعفرنادری، سید سعادت نادری، سید حسام الدین، عزیزالرحمن گدامدار، عزیزبلال، جنـرال اکرم، پیرمحمد، پیرام قل، سبحان قل، قاضی محمد کبیر مرزبان، مامور حسن، داکتر جنید، بشیرقانت، سید اکرام الدین، حاجی آغا گل، اکرم خان، سید احمد رویین، داکتر احمد مشاهد، جنـرال امام الدین، عبدالجبار تقوا، داکترمحی الدین مهدی، سید نبی، داکتر قدم شاه، جنـرال فیصل بیگ، سلطان محمد اورنگ، باز محمد احمدی، سمیع الله قطره، سلطان محمد عبادی، صلاح الدین ربانی، بصیر بنگی، مولوی محمد نبی، محمد نور خواهانی، قوماندان سردار محمد، مخدوم فضل، عبدالولی نیازی، سید قدیرصیاد، دگروال نذیر محمد، بصیرخالد، سید امین طارق، محمد طویل، جنـرال محب الله، قوماندان دانشی، عبدالرووف ابراهیمی، آمر لطیف، فضل کریم ایماق، جنـرال داوود ابراهیمی، محمد انور جگدلک، ملا فضل، عبدالخالق قندهاری، مولوی نیک محمد، مولوی غلام محمد غریب، محمد عارف نورزی، آمرلالی، الله یار، کریم براهوی، سید اسحق گیلانی، قاضی راز محمد دلیلی، حاجی حضرت علی، حمید الله توخی، قوماندان عبدالرزاق، وحید الله سباوون، قاضی محمد امین وقاد، سید اشراق حسینی...

مجاهدین برای چه جهاد کردند؟

 مگر مجاهدین، جهادشان به خاطرگرفتن امتیازات ویژه بوده است که اینک برسرتقسیم ارث ومیراث، عده ای به نام مجاهد، دندان های شان را تیز کرده وبرلاشه حرام پول وثروت دزدی، خیانت، وطنفروشی ومعامله نشسته وهنوزکه هنوزاست خمارشان نشکسته است. حفظ دست آوردهای جهادی ومقاومت نیزبهانه است که همان عده ای مشخص ازآن می خواهند سوء استفاده کنند. اینان باهرمعامله آماده وبه هرتعهدوپیمان خویش بخاطرپول وقدرت، بدون اندک درنگی پشت پامیزنند همچنانکه درخانه خدا وبادست گذاشتن به کلام الله مجید اعتنایی ننمودند. تازمانیکه این رانده گان درگاه خدا درکشورنفس میکشند، مردم درمصیبت وملت به تباهی دست وپا خواهد زد. میگویند: «بخاطریک شوم سوخت شهرروم» وحمله آمریکا در افغانستان منجر به رویکار آمدن جنگسالاران و قوماندانهاى تنظیم های اسلامى گردید. نیروهائیکه درسالهاى نودودوتا نودوشش، کشوررابه صحنه جنگهاى قومى ومذهبى تبدیل کردند. دهها هزارانسان بی گناه فقط به دلیل تعلقات نژادى ولسانى توسط این نیروها به فجیعترین شکلى به قتل رسیدند. اکثریت قاطع آنانیکه امروززمام قدرت رابدست دارند، به هرمعیار که بسنجى در شمار جنایتکاران جنگى اند. بسیارى ازفرماندهان نامبرده پیش از حمله نظامى آمریکا، فرارى و یا غیرفعال بودند وآنانیکه درداخل بودند عملآ درمحاصره بودند. این آمریکا بود که باردیگر با دادن پول و اسلحه اینان رارویکارآورد؛ بنابراین نیروهاى که امروزغرب وآمریکا به اتکاى آنها گویا میخواهد دموکراسى را پیاده کند، بیشتر به شوخى میماند تا واقعیت.

عطا محمد نوردربلخ چه کرد؟

 درمافیا پیشگان جهادی، عطا محمد با اکت های سینماییش که یک مشت ستایشگران پتلون پوش و ریشو هم دارد قابل مکث است. یکی از مداحان نوکرصفت عطا، رئیس مبارزه با ارتشا و فساد اداری زون شمال است که خودش با فاسدان اصلی دهن جوال را گرفته است.

 شمس الله جاوید (پنجشیری) رئیس مبارزه با فساد اداری در شمال که از مهره های باند بدنام «شورای نظار» است در مصاحبه‌ای (٢٢ میزان ١٣٩١) پیرامون فساد در ولایت بلخ حقایقی را بیان نموده است اما با چشم پارگی خاصی، استاد اصلی فساد و جنایت را پاک و منزه جلوه می‌دهد. پاره‌ای از حرفهایش را عینا نقل می‌کنم:

 ـ بلخ ولایتى است که زمینهاى دولتى وغیردولتى خیلى زیاد درآن غصب شده است. غصب زمین را در بلخ به سه کتگورى تقسیم میتوانیم؛ غصب زمینهاى یک ادارۀ دولتى توسط ادارۀ دولتى دیگر، غصب زمینهاى دولتى توسط افراد زورمند، وغصب زمینهاى غیردولتى توسط مردم.

 ـ درادامۀ غصب زمینها، اعمار شهرکهاى غیرقانونى نیز جریان دارد و چنین ساختمانها در ولایت بلخ نیز اعمار شده است.

 ـ در ولایت بلخ نزدیک به ٦٠ شهرک اعمار شده، که تنها ٨ شهرک آن قانونى بوده و متباقى ٥٢ شهرک، غیرقانونى میباشند.

 ـ در ناحیۀ ششم شهر مزارشریف اکثرساحات پارکهاى صنعتى غصب شده و بیش از ٣٠٠ منزل رهایشى درآن اعمار گردیده است.

 ـ دراینجا از یک مامور عادى تا مقامات بلندرتبه، همه در فساد آغشته اند.

 ـ در مبارزه با فساد ادارى در ولایت بلخ، عطا محمد نور والى این ولایت، وى را همکارى مینماید. وى افزود که بدون مقام ولایت بلخ، کدام ادارۀ دیگرى نیست که در فساد آغشته نباشد.

 ـ مثالهاى برجستۀ فساد در گمرک است مثلا در کمربند ولسوالى بلخ، در مسیرشاهراه مزار- شبرغان، غرفه هایى به نام شاروالى ایجاد شده و از وسایط، به گونۀ غیرقانونى پول اخذ مینمایند. «

 شمس الله خان! اگر تو با عطا محمد فاسد هم‌کاسه و از شرکای جرمش نمی‌بودی، با این چشم پارگی رذیلانه، فاسد اصلی را برائت نمی‌دادی. هر انسانی با عقل سلیم از تو میپرسد که تا وقتی کلان یک ولایت آغشته به فساد نباشد، چطور ممکن است که سرتاپای ادارات پایینی‌اش مملو از فساد و گند خیانت باشند و احدی به خاطر فساد و چپاول زندانی و محاکمه نشود.

بلخیان وعطامحمد نور

  دریافت دزدی عطا ضرورت به ذره بین هم ندارد درهر گوشه‌ی شهر، خانه و مهانخانه، تانک تیل و تجارتخانه، شهرک و زیر خانه دارد و امکان ندارد کسی درین شهر زندگی کند اما چپاول عریان او را نبیند بشرط آنکه احمق و کور مادرزاد نباشد. هر انسان سالم فقط می‌پرسد که عطا محمد که از یک خانواده فقیر بود و به گفته خودش عمرش هم در «جهاد فی سبیل‌الله» گذشته، اینهمه سرمایه قارونی را از کجا بدست آورد؟ جاوید اگر اندک وجدان میداشتی و خود غرق فساد و ساخت و پاخت با مافیای حاکم نمی‌بودی، جمله را اینطور می‌نوشتی: تمامی ادارات بلخ در فساد آلوده اند که منشاء و منبع آن درولایت بلخ - شخص عطا محمد چوراست

 تمامی بلخیان درد دیده و عناصر عاری از گند بنیادگرایی بخوبی میدانند که همه ادارات مزار در چنگال عطا قرار دارند و در هیچ قضیه دزدی و چپاول هستی مردم ما نیست که دستان ناپاک او و نزدیکانش ناپیدا باشد. او یک شاهنشاه تمام عیار بلخ است. نهاد شما فقط در جستجو و پیگرد مامورین محروم کم‌معاش و بی‌پناهی است که این دولت نابکار با پالیسی قاتل پروری و دزد دوستداشتنی آنها را مجبور به رشوه ستاندن نموده است ولی هیچگاهی شاه دزدان و غارتگران را به مردم معرفی نکرده و خواستار محاکمه جدی و علنی شان نمی‌گردد. میدانم که تو با شیر آلوده به تفکر جمعیتی بزرگ شده‌ای اما لااقل به عنوان یک انسان ذی شعور از حقایق تلخ ترور و چورکان عطا چشم پوشی نکن و شرف و عزتت را در برابر این استاد فاسدان به لیلام نگذار؛ اما تو کجا و احساس جانکاه این همه درد و الم ملت ماتمدار ما کجا. تو کسی هستی که در روز نخست تقرر قبل از نشستن بر کرسی مبارزه علیه فساد بر آستان عطا سجده زدی و حال با چشم پوشی از فساد گسترده او برایش ادای دین می‌کنی.

گوشه ی ازعملکردعطامحمد نوردربلخ

 مشت نمونه خروار از فساد عطا و حلقه مافیایی ماحولش ذکری می‌کنم:

 جاوید کمی خود را زحمت دهید و از دفترک کارتان بیرون شوید زیر زمینی های دیگر "مقام ولایت بلخ" را در دروازه بلخ، مندوی و سره میاشت تماشا کنید و کمی دورتر از جاده قهرمان ویرانی و جنایت مسعود دیدن نمایید که مقام ولایت تان قرار است در زیر آن نیز مارکیت اعمار کند باز هم می‌گویید که بجز از "والی صاحب" دیگر تمام ادارات در فساد غرق اند؟

 ٧ـ شهرک بندری حیرتان که هم سرحد با ازبکستان است و بیشترین کالا های مصرفی چینی، ترکی، روسی و ازبکستانی تاجران ازین بندر وارد می‌شوند به یکی از منابع عایداتی عطا مبدل گشته است. رئیس شهر حیرتان قاضی نجیب از مزدوران پروپاقرص حاکم بلخ است که توسط وی تا حال به این سمت باقی مانده است. بوی فساد و دزدی از گمرک حیرتان تا جایی بالا گرفت که حتی همین اداره مبارزه با ارتشا و فساد اداری رقم پول اختلاس شده را بیش از سه میلیارد افغانی اعلان کرد.

 ٨ـ بلند منزل ده طبقه‌یی مقابل شاروالی مزار ظاهرا بنام اسدالله شریفی وکیل پارلمان است. شریفی بیشتر پول عطا را کار می‌کند و از دلالان و شریک قابل اعتماد وی بشمار می‌رود.

 ٩ـ ساختمان بزرگ در حال اعمار چهارراهی تفحصات که قبلا بنام سرای عجب خان مشهور بود با تهدید و ارعاب به قیمومیت عطا درآمد و فعلا نظر به وسعت تعمیر شاید از جمله بزرگترین ساختمان در ولایت بلخ محسوب گردد.

 ١٠ـ ترفند دیگر عطا برای ستاندن بیشتر سود به اجاره گرفتن ساحات تجارتی و شریک شدن بدون سرمایه با شرکت ها و اماکن اقتصادی سود آور است؛ مثلا ساحه مندوی مزار و مارکیت تجارتی سینافر که محل فروش مواد تعمیرات است به مدت ١٦ سال و ساحه زیر زمینی دروازه بلخ را به مدت ٥٠ سال به اجاره گرفته است.

 هم چنان در تمام پروژه های ساختمانی بشمول پروژه های سرک سازی توسط انجو های داخلی و خارجی بدون آنکه سرمایه گذاری نماید به فیصدی بلند یعنی ٥٠ فیصد شریک است؛ مثلا در برج غضنفر واقع در سرک قوماندانی امنیه که نظر به نقشه شهری باید تخریب می‌شد ولی بخاطر سهمی که غضنفر به عطا قایل شده است شاروالی مزار از تخریب آن ممانعت کرد. اکثر جایداد هایی که به اجاره گرفته می‌شود توسط برادرش انجینیر سلطان که صاحب شرکت ساختمانی نیز هست، فدا محمد دیوانه برادر دیگرش، حاجی باقی شوهر خواهر، لنگ سید محمد، اسدالله شریفی، حاجی مایل، استاد وکیل رئیس شهرک خالد بن ولید، یونس مقیم شاروال مزار، داکتر میرویس ربیع رئیس صحت عامه بلخ، حاجی شریف سنچارکی که چندی قبل سکته کرد و... که افراد حسابی وی در شبکه مافیایی با کار های پر درآمد می‌باشند؛ صورت می‌گیرد.

 ١١ـ بعد ازعطا دو غارتگر دیگر جهادی- علم سیاه و اسحق رهگذر وکلای پارلمان جنگسالار نیز برجان و مال مردم نگونبخت سفره پهن کردند. اولی شهرکی بنام آزادی بنا نموده و دومی زمین و اپارتمان های زیادی در مرکز و حومه شهر دارد. ایندو از قوماندان های دوران بچگی و آدمکشی های "مقام ولایت بلخ" اند.

 ١٢ـ غصب زمین در مزار چه در ساحات سبز، پارکهای صنعتی و زمین های زراعتی دولتی و غیر دولتی بیشتر توسط مافیای عطا و در درجه دوم محقق و دوستم صورت گرفته است. عطا همه قوماندانان لچک و چورگرش را به جان و زمین مردم گرگ وار رها کرده و حتی جای خالی در دشت های مزار باقی نگذاشته اند (چه رسد به ناحیه ششم داخل شهر) همه را بین خود مثل مایملک پدری خویش تقسیم نمودند.

 مسافرانیکه از کابل میآیند بخوبی در خواهند یافت که از دوراهی حیرتان تا داخل شهر دزدان عطا، محقق و دوستم در سینه این دشت پر وسعت لانه گزیدند؛ مثلا سمت کوه یا شمال دوراهی را اسحق رهگذر وکیل پارلمان صاحب شده، کمی پیشتر از آنرا وکیل غضنفر شهرک تاسیس نموده و به تعقیب آن وکیل عباس دالر و سناتور احمد شاه رمضان دو نماینده مافیای محقق شهرک ها بخود ساختند و در اخیر ظاهر وحدت معاون ولایت از حرکتی های شیخ آصف محسنی مناطقی را به خود اختصاص داده و... به یاد مان باشد رهبری این مافیای جمعیتی- وحدتی و دوستمی بدست عطا محمد است.

 ١٣ـ پاتک شهری که در کمربند بلخ مسیر شاهراه شبرغان-‌ مزار توسط شاروالی ایجاد شده هیچ جنبه قانونی و حقوقی ندارد، فقط اخاذی اجباریست که به دستور عطا توسط شهردار خطا کار و رسوایش عملی می‌شود و از هر وسیله نقلیه که مال‌التجاره را از بندر آقینه وارد شهر مزار می‌نماید حداقل مبلغ ٢٠ هزار افغانی "محصول ولایتی" می‌گیرند.

 ١٤ـ سوزانیدن شفاخانه صحت عامه بلخ و سپس خریداری دو سرای مقابل آن که اکثریت داکتران در آندو معاینه خانه داشتند و مشکل اکثر مریضانیکه از مناطق دور و ولسوالی ها می‌آمدند را بخوبی حل می‌نمود، در جمله خیانت های نابخشودنی "مقام ولایت بلخ" حساب باید کرد که دلیل آنرا رونق دو شفاخانه شخصی عطا "الفلاح" و "مولانا" می‌سازد. ازین مثال ها فراوان موجود است و نیاز چندانی به تحقیق عمیق و موشکافانه اکادمیک ندارد که ریاست عالی مبارزه علیه ارتشا و فساد اداری خود را زیاد به آن گیج سازد.

عطا محمد نورازکرزی تا احمدزی

 عطا محمد نورکه به امپراطور بلخ مشهور است، از جمله جهادی ها ست که در یک و نیم دهه اخیر درسرنوشت سیاسی جمعیت موثریت جدی داشته و همیشه یک طرف قضیایای سیاسی بوده است. حامد کرزی نیز در تمام سه دوره حکومت‌اش تلاش‌های وسیعی را به کار بسته بود که نور را از امپراطوری‌اش زمین بزند، اما نتیجه درپی نداشت.

 قرایین در جو سیاسی کشور نشان می‌دهد که مخالفت‌ها در درون ساختار حکومت بیش از پیش شدت گرفته است. در دیداری که میان عطا محمد نور والی بلخ و عبدالله عبدالله در کابل انجام شده‌است، سخنان تند میان طرفین رد و بدل شده‌است. در این دیدار که عبدالله به نمایندگی از حکومت از نورخواسته است که از مقام و لایت بلخ کنار برود و کسی دیگری را به‌جایش معرفی نماید، به شدت ازسوی نور رد شده‌است. نور با اشاره به پشیتبانی مردمی‌اش گفته است که خواب تکرار یک انتخابات جعلی دیگربرباد رفته است. این در حالیست که شمار از فرماندهان مجاهدین برای یک دیداری مفصل با عطا محمد نور به بلخ سفر کرده‌اند. هرچند اختلاف‌های درون ساختاری در حکومت یک امر تازه نیست و پیش از این نیز چنین اختلاف‌های وجود داشته است ولی آن‌چه تازه است این است که در دور جدیدی از اختلاف‌ها، ظاهرا چنین به نظر می‌رسد که عبدالله با گروپی غنی به تفاهم خوبی رسیده‌باشد.

عبد الله صفحه وجدانش راورق زد

 دبل عبدالله در پی آن است که این چهره سیاسی از سمت ولایت بلخ کنار برود، ولی همه به خوبی آگاه هستند که وی، یکی ازطرف‎های اصلی ایجاد حکومت است. گزارش‌های وجود دارد که عبدالله، در واپسین سفرعطامحمد نور به کابل از وی خواسته است که از مقامش کنار برود؛ خواسته‌ای که با مشاجره تند لفظی نور جداً رد شده است.

 منابع ما هم‌چنان می‌افزایند که پس از این دیدار نیز، عبدالله هیئتی را به سرکرده‌گی بسم‌الله محمدی وزیر دفاع پیشین، به قصد میانجی‌گری و پادرمیانی به بلخ فرستاده و تلاش کرده است تا موافقت نور را به استعفا جلب کند، اما بازهم در این امر ناکام مانده است. گفته می‎شود حتا هیئتی كه از كابل آمده بود نیز، از موضع آقای نور حمایت كرده و پیشنهاد داكتر عبدالله را غیرمعقول خوانده است. این در حالی است که پیش‌تر گروهی که در پی کنارزدن یا کناررفتن والی بلخ از سمتش بود، حلقه ارگ به ویژه غنی بود.

 عبدالله در پی آن است که این چهره سیاسی از سمت ولایت بلخ کنار برود، ولی همه به خوبی آگاه هستند که وی، یکی ازطرف‎های اصلی ایجاد حکومت وحدت ملی است. او در انتخابات گذشته از متحدان اصلی دکتر عبدالله و – به تعبیری – معمار اصلی تیم اصلاحات و همگرایی بود. گفته می‌شود، نور در انتخابات جنجالی ریاست‎جمهوری گذشته، بالغ بر ۲۰ میلیون دالر برای پیروزی تیم اصلاحات و همگرایی هزینه کرده است. آن‌چه بر گسترش پایگاه او کمک کرده است، مواضع قاطعانه و ایستاده‌گی‌های وی در برابر افزون‌طلبی‌های حلقه انحصارگر و تمامیت خواه، از نشانی ریاست اجرایی جمعیت اسلامی می‌باشد. او بود که در انتخابات ریاست‎جمهوری گذشته، یک‌تنه در برابر تقلب‌های انتخاباتی ایستاد و با تهدید به انقلاب سبز و نارنجی زمینه را برای تقسیم قدرت در حکومت وحدت ملی و تشکیل ریاست اجرایی، فراهم کرد؛ اگرچه گفته می‌شود طرح و ایده‎آلی که او برای ریاست اجرایی در ذهن داشت و در پیوند با آن به توافقاتی نیز دست یافته بود، در اثر بی‌کفایتی و بی‌درایتی داکتر عبدالله دود شد و به هوا رفت. او برای فعلاً نیز، یکی از رهبران اصلی “ایتلاف نجات” است که بزرگ‌ترین جبهه سیاسی سال‌های پسین خوانده می‌شود؛ ایتلافی که در زیر چتر آن سه حزب مقتدر جمعیت و جنبش و وحدت گردهم آمده‌اند.

تلاشهای که به بی ابروی حکومت انجامید

 از تلاش و تقلای بی‎ثمر حکومت برای کنارزدن عطا محمد نور، تفسیرهای متعددی می‌شود. در حالی که همگان – حتا شخص غنی – از ستایندگان درایت و مدیریت او در حکومت محلی بلخ هستند، اما بسیاری‎ها این تلاش‌ها و تقلاها را عقده‌گشایی تیم ارگ در برابر مواضع او در هنگام پیکارهای انتخاباتی می‌دانند. نور در انتخابات جنجالی گذشته، کسی بود که بیش‌ترین مشاجره و درگیری لفظی را با اشرف غنی داشت. او کسی بود که به صراحت گفت، حکومت تقلبی را هرگز نخواهد پذیرفت و از روی شانه‌های مردم دور خواهد انداخت. در مقابل، غنی نیز در پیکارهای انتخاباتی خود با اشاره به حکومت محلی ولایت بلخ سخن از برچیدن بساط «نظام ملوک الطوایفی» گفت.

 البته تفسیر دیگر تلاش‌ها و تقلاها این است که تیم ارگ، پس از درگذشت استاد برهان الدین ربانی و مارشال محمدقسیم فهیم، والی بلخ را تنها سد بزرگ و مانع اصلی فرا راه تطبیق پروژه‌های قوم‌گرایانه و تمامیت‌خواهانه شان دانسته و درصدد تضعیف وی، است. این تفسیر از آن‌جایی درخور اهمیت است که برای فعلاً تنها چهره جهادی که می‌تواند محوری باشد برای گردهمایی و انسجام فرماندهان و شخصیت‌های حوزه جهاد و مقاومت، استاد عطا محمد نور است.

 او در کنار آن‌که در یک‎سال پسین شورای رهبری جمعیت را بازسازی و ایتلاف نجات را بنیان‌گذاری کرد دفتر سیاسی‌اش در بلخ، امروزه عملاً به همایش‌گاه اقوام مختلف تبدیل شده و چهره‌های سرشناس از سراسر کشور برای رای‎زنی آن‌جا حضور می‌یابند؛ بنابراین، برای ارگ که متهم به تمامیت‎خواهی و انحصارطلبی (مخکشیزم) است، طبیعی است که حضور او در قدرت سدی بزرگ برای اهداف تمامیت‌خواهانه‌‎شان پنداشته می‌شود.

عبدالله عبورازخط قرمز

 اگر در چند سال گذشته ارگ غنی برای برکناری عطا محمد نور برنامه‌ریزی می‌کرد، ریاست اجرایی بخش دیگری از بدنه حکومت اما، حفظ او در مقام ولایت بلخ را «خط قرمز» خود، عنوان می‎کرد.

 پرسشی که شاید برای فعلاً ذهن خواننده را گیج کند، منطق و چرایی عبورعبدالله از آخرین «خط قرمزش» و هم‌نوایی و هم‌صدایی‌اش با غنی، در برکناری استاد عطا محمد نور می‌باشد. منابع ما می‌گویند كه در قضیه بركناری احتمالی والی بلخ، عبدالله كاسه داغ‎تر از آش شده و اصرار و پافشاری بیشتر از دیگران دارد.

 بسیاری‌ها، علت خیانت عبدالله را به آ نور در شرایط کنونی برخاسته از دو امر می‌دانند؛ نخست این‌که وی از صعود روزافزون عطامحمدنور به رهبریت جمعیت نگران است؛ حوزه‎ای که عبدالله جای‎گاه فعلی خود را به حیث رییس اجرایی مرهون آن است.
دوم این‌که با نزدیک‌شدن زمان برگزاری انتخابات، می‌خواهد رقبای درون‌حزبی احتمالی خود را تضعیف کرده و در انتخابات آینده نیز به عنوان نامزد یا معاون یکی از نامزدهای مطرح – احتمالا غنی – حضور داشته باشد.

 زمزمه‌های بسیار داغی وجود دارد که غنی و عبدالله به توافق رسیده‎اند تا در انتخابات آینده تیم واحدی تشکیل دهند. از آن‌جایی که عبدالله از یک‌سو جایگاه مردمی عطا محمد نور را به خوبی درک می‌کند و از سوی دیگر ازحمایت او در انتخابات آینده مطمین نیست، تیر خیانت را به سوی او نشانه رفته و همگام با ارگ، در صدد تضعیف وی برآمده است.

 آن‌چه به این عدم اطمینان و یأس او افزوده است، خبر احتمال نامزدشدن عطا محمد نور است که چند روز پیش در رسانه‌ها درز کرد؛ خبری که توسط والی بلخ «نقل قول تحریف شده» خوانده شد.
تبانی یا وجدان فروشی

در علوم اجتماعی مبحثی است زیر عنوان «پیامدهای ناخواسته کنش‌های انسانی». پیامدهای ناخواسته به فرایندی گفته می‌شود که نتایج نهایی حاضل شده از کنش ما، بسیار متفاوت از چیزی است که درنظر داشته‌ایم.

 اگر بر مبنای این فرمول بسنجیم پیامد ناخواسته برکناری احتمالی والی بلخ، بیش‌تر از همه برای ریاست اجرایی تلخ و ناگوار خواهد بود. عبدالله که حیثیت نمایندگی جمعیت را در حکومت دارد، متهم به بی‌کفایتی و بی‌صلاحیتی است و حجم نارضایتی‌ها از کارنامه نداشته عبدالله به حدی است که بسیاری‌ها، با این نهاد مقاطعه کرده و از آن بریده‎اند. بسیاری‎ها ریاست اجرایی را با نام‌هایی مثل «قصر قصه»، «چای‌خانه» و «آرایشگاه» عبدالله یاد می‌کنند.

 به نظر می‌رسد در صورت عزل عطا محمد نور، آن هم در هماهنگی با عبدالله اتهام‌ها بر این نهاد از حد بی‌کفایتی و بی‌تفاوتی فراتر رفته، دوسیه اش قطورتر شده و منطق کسانی که عبدالله را متهم به خیانت برنامه‌ریزی شده به حوزه جهاد می‌کنند، قوی‎تر خواهد شد. چون، در کنار آن‌که عطا محمد نور ازمحبوبیت برخورداراست، بلخ نیز امروز تنها منبع حیات سیاسی و اقتصادی جمعیت شمرده می‎شود. بسیاری‌ها بدین عقیده‎اند که اگر جمعیت بلخ را از دست بدهد، پس از هرات و کابل و برخی ولایات دیگر آخرین سنگر خود را نیز از داده است.

 به همین خاطر، تبانی عبدالله با غنی دربرکناری نور، «سنگرفروشی» تعبیر خواهد شد و پایان حیات سیاسی رییس اجرایی را توأم با بدنامی و اتهام خیانت رقم خواهد زد؛ بنابراین، اگرعبدالله در اندیشه‌ این باشد که با برکناری والی بلخ موقعیت سیاسی آینده خود را تضمین می‌کند، اشتباه کرده است. به نظر می‌رسد عبدالله نیز به این پیامد ناخواسته پی برده و از این بابت به شدت هراسیده است. عبدالله از همین حالا برای کانون اصلاحات و برخی مشاوران فیسبوکی خود دستور داده است تا از طریق برقراری تماس‌ها و ارایه توجیهات آبکی، عبدالله را از خیانتش تبرئه کنند و همه بار ملامتی را به گردن ارگ بیندازند و سیل اعتراضات را متوجه غنی نمایند، اما چه تلاش بیهوده‌ای!

بازی که منجربرزدن تیشه به ریشه خواهد شد

 کسانی که برکناری احتمالی نور را اقدام به انجام آخرین مرحله بازی خود زنی تشبیه می‌کنند، باورشان این است که ارگ، محاسبه اشتباهی از واکنش های احتمالی هواداران عطا محمد نور دارد.

 آگاهان به این باورند اگر غنی فرمان برکناری والی بلخ را امضا کند، به احتمال قوی واکنش نور این خواهد بود که با استناد به توافق‌نامه حکومت، مشروعیت فرمان را زیرسوال برده، غنی را مقام توافقی خوانده و عزل و نصب خود را خارج از صلاحیت‌های وی، تعریف خواهد کرد. سپس هواداران او و فرماندهان جمعیت و متحدان نور در ایتلاف نجات، در سراسر کشور از این داعیه حمایت کرده و در کنار وی خواهند ایستاد. نتیجه این خواهد شد که غنی معلق و پا در هوا مانده و والی بلخ کماکان به وظیفه خود ادامه خواهد داد. پیامد خطرناک‌تری که این نافرمانی مدنی برای حکومت خواهد داشت، الگوگیری سایر مقامات از این واکنش احتمالی خواهد بود. به گونه‌ای که آهسته آهسته ولایات‌ دیگری نیز، حکومت محلی خودمختار خود را اعلام کرده و دست به نافرمانی خواهند زد. چنین سناریویی، یک‌بار دیگر نیز در افغانستان تکرار شده است؛ دقیقاً هنگامی که دکتر نجیب‌الله وقت، فرمان برکناری جنرال مومن و جنرال دوستم را امضا کرد، با این اقدام خود عملا زمینه را برای نافرمانی آن‌ها و فروپاشی حکومت مرکزی فراهم نمود.

 به باور آگاهان، عقلانی‌تر این است که حکومت دست از چنین ماجراجویی بردارد، توهمات خود را کنار بگذارد، برنامه‌های تمامیت‌خواهانه و حذف‌گرایانه خود را طرد کند و با واقعیت‌های عینی و سیاسی جامعه بسازد.

 واقعیت سیاسی جامعه افغانستان این است که چهره‌هایی مانند جنرال دوست، عطا محمد نور، جنرال رازق (قندهاری) استوانه ثبات سیاسی کشور هستند و ستیز با آن‌ها به سود مصالح ملی ما نیست.

غنی و عبدالله ازکجا آمدند وتاکجارسیدند؟

 حکومت که در واقع نسخه جلوگیری ازیک بحران کلان ملی سنجیده شده بود و بر مبنای یک توافق سیاسی به‌میان آمده است، از آغاز کار تاکنون به‌طور پیوسته با مخالفت‌ها و بحران‌های سیاسی درون ساختاری همراه بوده‌است.

 اجرایی نشدن بخش‌های عمده توافقنامه سیاسی میان دو طرف، جناح غنی و جناح عبدالله، آغاز مخالفت‌های درون ساختار در حکومت وحدت ملی بود.

 برگزاری لویه‌جرگه تعدیل قانون اساسی، ایجاد کرسی ریاست اجرایی، توزیع شناسنامه‌های برقی، اصلاحات و ریفارم در کمیسیون انتخابات، بخش عمده از توافقنامه سیاسی تشکیل حکومت وحدت ملی بود که میبایست در دو سال آغاز این حکومت اجرایی می‌گردید؛ اما تفاهم سری که احتمال می‌رود میان غنی و عبدالله به وساطت سفارت امریکا و سایرشرکای غربی این حکومت انجام شده باشد، از شدت این اختلاف‌ها میان دو رهبر به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاسته است. ماهاست که عبدالله از توافقنامه سیاسی حکومت یاد نمی‌کند و از حق مساوی چیزی نمی‌گوید.

 ولی در کنار این مسایل، حضور عطا محمد نور به عنوان والی بلخ، بخش دیگر از اختلاف‌های اساسی بوده است که در سه سال از عمر حکومت وحدت ملی همواره جدال‌های جدی سیاسی را به دنبال داشته است. حال که عبدالله ظاهرا به تفاهم پشت پرده‌ای با غنی دست یافته است، لبه تیز تیغ به طرف نور والی قدرتمند بلخ دور خورده است.

 نور در دو انتخابات گذشته ریاست جمهوری، به عنوان یکی از طرف‌های جدی مدعی سیاست و رهبری درجمعیت بازی کرده و در رساندن عبدالله به کرسی ریاست‌اجرایی نقش کلیدی داشت.

 اما با کنار رفتن عبدالله از منافع تعریف شده توافقنامه سیاسی، دور از واقعیت نخواهد بود که نور در معادلات سیاسی بعدی در میان مردم و به خصوص در گروه قومی تاجیک‌های افغانستان که عمدتا در شمال کشور موقعیت دارند، جایگاه بزرگ‌تری کسب نماید. درست همین نکته حکم می‌کند که غنی به سراغ مهره‌ای برود که آینده رهبری‌اش را مخدوش می‌نماید. حال که عبدالله باخت را پذیرفته، به سیاست توجیهی روی آورده‌است، شتر بخت و اقبال دم دورازه عطا زانو زده‌است. اعلام آمادگی عطا برای انتخابات بعدی نیز بی‌ربط به اوضاع سیاسی کشور نمی‌باشد. عطا به‌خوبی می‌داند که کنار آمدن عبدالله با اشرف غنی به معنای رها کردن میدان به او می‌باشد و این را نیز می‌داند که از این فرصت چگونه استفاده ببرد. سفر وی به هرات و دید وبازدیدهای او با شمار از فرماندهان جهادی نیز بیان‌گر این است که او نه تنها به ارگ سر تسلیم‌شدن ندارد که راهبرد سیاست کلانی را در دستور کار دارد.
این‌که در انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری، عطا نوریک جهت جدی قضیه خواهد بود، جای شک و تردیدی نیست ولی این‌که حکومت در مدت باقی مانده از عمرش و برای رفتن به انتخابات بعدی با عطا نورچه برخورد می‌کند، قابل تامل و بحث است.

عبدالله و منافع خانواده گی

 مصطفی مستور، مثل عبدالله عبدالله درکورس های مستعجل درس خوانده و داکترگفته شده است، یكی از شخصیتهای متفکز در ریاست اجراییه، حکومت وحشت ملی و در قطار تفنگداران محسوب می‌شود. می‌گویند او در چپاول، وند بازی، تسلیم پذیری در برابر ارگ شخصیت با ظرفیتی‌یست، اختلاص را خوب بلد است و از همین‌روهم‌زمان چند مسوولیت مهم را به عهده دارد:

 معیین وزارت مالیه

 مشاور ارشد عبدالله

 نماینده‌ی خاص عبدالله

 ایشان حاجبِ دربار اند و در بسیاری مواقع به گونه‌ی غیر رسمی به حیث قائم‌مقام عبدالله نیز نقش ایفا می‌كنند.

 مستور كه خواهرزاده‌ی عبدالله عبدالله می‌باشد، تكیه‌گاه خوبی برای مامایش شده است.

 در شرایطی که افغانستان با قحط الرجالی دست و پنجه نرم می‌كند، گزیدن ِخواهرزاده در چند پُست مهم به معنای شخصی سازی نهاد حكومتی نیست. وقتی یكی از سران حکومت، خواهرزاده اش را نماینده‌ی تمام الاختیار تعیین می‌كند، قصد سوی استفاده از مقامش را ندارد، بلكه می‌خواهد به توانمندی‌های بی حد و حصرِ یك فرد هرچه بیش‌تر ارج بگذارد.

 به کسی که هم‌زمان چندوظیفه داشته باشد "مغزمتفکر" می‌گویند.

 مغزمتفکراول افغانستان (غنی احمدزی)، دوم (دبل عبدالله) وسوم (حنیف اتمر) وچهارم (مصفی مستور) است.

 این ضرب‌المثل امروزه چندان كارایی ندارد: دو تربوز در یك دست گرفته نمی‌شود.

هشدارقوماندانان جمعیت به عبدالله

 عبدالله به نیابت ازغنی- اتمر خواستار کنار رفتن فوری عطا نور ازمقام ولایت بلخ شده است. پاسخ شدید استاد عطا.

 پیوست به خبر قبلی، اطلاع تازه مشعر است که حین ملاقات عبدالله ومحمد «نور» درکابل مشاجره سختی بین دو طرف درگرفته و آخرین امید برای برقراری پل تفاهم بین جبهه ضد طالبان و شخص عبدالله از بین رفته است.

 عبدالله در جریان مذاکره به نیابت ازغنی با لحن صریح از عطا محمد نور خواسته بود که یا از مقام ولایت بلخ کنار برود یا کنار زده خواهد شد. وی در بهترین حالت نرمش از عطا نور خواسته است که به جای خودش کس دیگری را به حیث والی بلخ معرفی کند. این مطالبۀ غیرقابل پیش بینی، از سوی عطا نور فی المجلس به شدت رد شده است. وی به عبدالله درمحضر دیگرفرماندهان جمیعت وشورای نظار اتمام حجت کرده است که ما هرگز از خط «مسعود بزرگ» انحراف نکرده و به هرگونه خنجر زنی ازعقب که بی تردید نتیجه سازش شخصی وی با گروه غاصب ارگ است، با اتکا به امکانات گسترده مردمی و نظامی پاسخ قاطع خواهیم داد. خواب تکراریک انتخابات جعلی برباد رفته است. عطا نور تصریح کرده که تو نماینده مجاهدین و نماینده سیاسی هیچ جناحی نیستی؛ من نه از تو دستور می پذیرم؛ نه از غنی و قبلن این مسأله مشخص به اطلاع آن ها و رسانه ها رسانیده شده است. وی مستقیم دکترعبدالله را متهم کرده است که تو به نام ریاست اجرائیه، تاریخ، امید ها و رنج های مردمانی را که عمری در راه آزادی و حقوق خویش از هیچ جان نثاری دریغ نکرده اند، با ذلت و گردن خمی به لجن کشیده ای.

 درین حال منابع معتبر از جماعت سیاسیون پنجشیر تاکید کرده اند که حلقات سیاسی و نظامی پنجشیر به عنوان محور مقاومت قطعاً ازعبدالله حمایت نخواهند کرد. فرمانده بهلول بهیج به طورمستقیم عبدالله را هشدار داده و خواستار توقف مأموریت خطرناک نیابتی خویش به نفع غاصبان سیاسی وضدیت با جنبش مقاومت شده است. درهمین حال درپی وارد کردن گلبدین به مداخلات انتخاباتی و بالا شدن بوی سازش شخصی عبدالله با گذشته گرایان سیاسی، یک هیآتی از فرماندهان ارشد و چهره های سیاسی ضد طالبان به هدف مذاکره و مشورت های لازم و گرفتن تدابیر عملیاتی برای مقابله با هر هجوم نامنتظره از سوی ارگ به بلخ سفر کرده اند.

دفاع جنرال دوستم ازجنرال عطا محمد نور

  معاون اول رییس جمهور گفته‌است توطیه‌ها علیه عطا محمد نور والی بلخ و سایر رهبران شورای عالی ایتلاف برای نجات افغانستان پذیرفتنی نیست. مردم با تمام قوت در برابر چنین دسایس ایستاده‌گی می‌کنند.

 جنرال عبدالرشید دوستم معاون اول ریاست جمهوری تاکید کرده که توطئه‌ها علیه عطا محمد نور والی بلخ و سایر رهبران شورای عالی ائتلاف نجات، برای مردم افغانستان پذیرفتنی نیست. جنرال دوستم در یک تماس تلفونی با جمعی از بزرگان و جوانان ولایت جوزجان بیان داشته که حلقاتی به دنبال دسیسه و توطئه علیه رهبران شورای عالی ائتلاف برای نجات افغانستان اند. جنرال دوستم گفته است: توطئه‌ها برعلیه استاد عطا محمد نور والی ولایت بلخ و سایر رهبران شورای عالی ائتلاف برای نجات افغانستان پذیرفتنی نیست، مردم با تمام قوت در مقابل طراحان این‌چنین دسایس ایستاد‌گی می‌کنند. ناامنی‌های اخیر شمال نیز از جایی منشآ می‌گیرد که ترس از ایجاد شورای عالی ائتلاف برای نجات افغانستان دارند. بزودی در بین شما خواهم بود و همراه با سایر رهبران موجودیت و تشکیل شورای عالی ائتلاف برای نجات افغانستان را اعلام خواهیم کرد. پس از بازداشت آصف مهمند عضو شورای ولایتی بلخ به اتهام فساد؛ برخی حلقات مدعی شدند که این عضو شورای ولایتی به دلیل اختلافات با والی بلخ از سوی افراد عطا محمد نور بازداشت شده است؛ اما سخنگوی والی بلخ به شدت این ادعاها را رد کرده و گفته که مهمند به اتهام فساد به دستور سارنوالی امنیت ملی بازداشت شده است؛ اما برخورد آصف مهمند پس از آن که نیروهای امنیتی اقدام به بازداشت او کردند، زمینه‌ساز جنجالی شدن این قضیه شده است. طوریکه جمهور نیوز گزارش می دهد مهمند، دوشنبه شب هنگام ورود به ولایت بلخ در میدان هوایی مزار شریف، پس از مقاومت چندین ساعته و درگیری مسلحانه، بازداشت شد.