انقلاب اکتوبر بر شالوده‌ای قیام ماه فبروری 1917 ترسایی کارگران وسربازان پتروگراد و سایر زحمتکشان روسیه پیروز شد، دراغاز قیام فبرروی حکومت به دست میهن پرستان وانقلابیون واقعی نه بود؛ برای اینکه هنوز بلشویکها در حالی بسیج وتکامل صفوف ورهبری خودبودند تا توده هارا درعقب خویش بکشاند ورهبری شان پراکنده در تبعید ومخفی گاه ها به سر می بردند، به این رو قدرت به دست دموکراسی بورژوازی افتاد، که برای حفظ خویش رنگ سوسیالیزم زده بود، منشویکها هیچ توانی نداشتند جزء انکه قدرت را به بورژوازی لیبرال تحویل دهند. ولیبرالها هم قدرتی که داشتند، به اختیار متفقین جنگ قرارداداند.

انقلاب اکتوبرروز 25 اکتوبر با شورش ملوان ناوکان نظامی «گرونشتات» به اشتراک کارگران ودهقانان وسایر زخمتکشان روسیه، واشغال کاخ زمستانی و زندانی کردن وزرای تزار به پیروزی رسید وبلشویکها به قدرت رسیده ودولت سوسیالیستی رابوجود اوردند.

به یعقین انقلابیکه مارکس ازان درمانفیست ودر اثارخود تعریف وتوضیح داده است، که باید دراروپا درچند کشوری رشد یافتهء صنعتی درجهان رخ میداد، ا ینچنین نه شد. مارکس در «هجدهم برومر لوئی بناپارت» درباره انقلاب تاکید کرده بود:"انسانها خود سازنده گان تاریخ خویش اند. ولی نه طبق دلخواه خود واوضاع واحوالی که خود انتخاب کرده اند، بلکه دراوضاع واحوال موجودی که ازگذشته به ارث رسیده ومستقیمن با ان روبه رو هستند." بادرنظرداشت این امر نمیتوان به ساده گی وخوشبینانه ومطابق ارزو ودلخواه انسانها درهرشرایط که بخواهند انقلاب بوقوع بپیوندد. بلکه مطابق فرمان شرایط بر شالوده‌ای رشد وتکامل تضادهای اشتی ناپذیر اجتماعی میباشد. انقلاب زایده وضعیت نابرابری و انزجار و تنفر مردم از حکومت است؛ وضع درجامعه بوجود میاید که بالاییها نمیتواند به مانند گذشته حکومتداری خودرا ادامه دهند، وپائینی ها نه خواهند به مانند قبل بالای شان حکومت شود، به این رو جامعه دربحران اقتصادی، سیاسی وتشتت فکری قرارمیکرد

جایگاهیی انقلاب اکتوبر نسبت به دوانقلاب دیگر، اولی درانگلستان درقرن هفدهم ودومی درقرن هجده درفرانسه، بر شالوده‌ای ارزشهای مادی ومعنوی درجهان فرق دارد. چنانکه لیون تروتسکی درکتاب تاریخ انقلاب روسیه مینویسد: "هریک از انقلابهای بزرگ منادی مرحله تازه یی درجامعه بورژوازی واشکال تازه یی از اگاهی طبقات ان جامعه بودند. درست به همان شکل که فرانسه از فراز نهضت تجدد دین عبور کرد. همچنان دراوسط قرن هفدهم، انقلاب بورژوازی درانگلستان درهئیت نهضت تجدد دین گسترش یافت. مبارزه برای حق دعا برطبق محتویات کتاب دعای هر شخصی، با مبارزات برعلیه پادشاه، اشرافیت، امرای کلیسا ورم، یک سان تلقی می شد. روسیه هم از فراز دموکراسی صوری گام برداشت. حزب انقلابی روسیه که انگ خودرا برتمامی یک عصر زده است. بیان وظایف انقلاب را نه درانجیل جستجو کرد ونه دران مسیحیت این جهانی شده یی که دموکراسی "ناب" نامیده می شود. بلکه ان بیان را درروابط مادی طبقات اجتماعی جست. نظام شورائی ساده ترین، صریح ترین وشفاف ترین بیان ممکن را به این روابط بخشید. حاکمیت زحمتکشان برای نخستین بار درنظام شورائی تحقق یافته است".

 انقلاب 25 اکتوبر در پتروگراد نه تنها تاریخ روسیه را بلکه تاریخ معاصر جهان را تغییر ودگرگون، وجهان را داخل مناسبات نوین اقتصادی واجتماعی نمود؛ حاکمیت اجتماعی به عوض مالکیت خصوصی بر وسایل تولید تأمین شد.

انقلابیکه درنخستین اقدام خود به جنگ اول جهانی خاتمه داد، ونوید صلح وخوشبختی را به جهانیان وعده داد، برای اولین بار حقوق زن مرد مساوی اعلام شد، ساعت روزانه کار را از 16 ساعت به 7 ساعت تنزیل داد وقدرت به دست کارگران ودهقانان انتقال یافت. انقلابیکه شعارها و مواضع ان پشتبانی از اقشار و طبقات محروم وستم دیدگان وکارگران علیه سرمایداران بود، برای همه نان، مسکن، کار، برابری، مساوات وحل مناقشات ملی و جنسی بین مرد وزن برای اولین بار شامل اهداف بنیادی دولت شوراها قرار گرفت. زنان به مانند مردان از تمام حقوق شهروند ی در عرصها ی اجتماعی وسیاسی برخوردار گردیدند. انقلاب اکتوبر دراولین روزهای پیروزیش ازطرف جهان امپریالیستی با کدورت وخشونت 14 کشور جهان مواجه شد، تمام نیروهای خودرا بسیج ساختند تا به هرنوع شود انرا در بسترش خفه ونابود بسازند. موضع گیری خصمانه منشویکها، کمپپرادورها ولیبرال ها وغیره احزاب دست راستی علیه دولت جوان کارگران ودهقانان باعث تقویه نیروهای مسلح شورشی کردید، جنگ داحلی باپشتبانی کشورها ی امریکا؛ انگلیس، فرانسه وجاپان و تزار وروسهای سفید از 1917 الی 1922 ادامه داشت. امابا مبارزه ء شدید انقلابی وبا قوت وپشتبانی عظیم مردم زحمتکش روس دشمنان انقلاب سرکوب وانقلاب به پیروزی نهایی خود نایل شد. درنتیجه پیروزی انقلاب اکتوبر، اتحادجماهیر اشتراکیه شوروی به تاریخ 30 دسامبر 1922 ترسایی از اتحادروسیه و 14 کشور سابق ازامپراتوری تزار به مثابه حاکمیت شورایی کارگران ودهقانان بعداز کمون پاریس درسال 1871 تشکیل کردید. ملغی تما م قراردادهای ظالمانه تزار از طرف لینن در جهان اعلام شد. بر بنیاد این اصل دولت جدید روسیه به رهبری لینن بعدازانقلاب اکتوبر، اولین کشوری بود، استقلال افغانستان را در 1919 ترسایی که ازتحت تسلط انگلیسها بدست امده بود، برسمیت شناخت. قراردادهای همکاری اقتصادی ونظامی وفرهنگی میان دو دولت به امضا رسید. اتحادشووی یگانه کشور بود که با دفاع جانانه وبی مانند درجنگ دوم جهانی فاشیزم هیتلری را به شکست مواجه ساخته وجهان را از زیر یوغ سلطه فاشیزیم برای ابد نجات داد. بعدازختم جنگ دوم جهانی 1 بر 6 حصه کره زمین را کشورهای سوسیالیستی تشکیل داد که به مثابه دژ استوار ومتین دردفاع از ستمکشان، تهی دستان استثمارشوندگان که زیریوغ ستم استعماری کشورهای غربی قرارداشتند، تبارزکرد. بر بنیاد این رویکردهابود، که جنبشهای استقلال طلبانه وازدیخوهانهء ملی ودموکراتیک وضد اپارتاید وتبعیض نژادی در کشورهای اسیا، افریقا امریکا لاتین بوجود امد؛ اما امپریالیزم جهانی که ساحه نفوذ استعماری واستثماری خود را هر روز درجهان تنگ تر میدید تصامیمی زشت را علیه رشد کشورهای سوسیالیستی درراس اتحادجماهیرشوری اتخاذ نمود. به این رو، تحریمهای اقتصادی ومداخلات مستقیم درمسایل داخلی اتحادشوروی وسایر کشورهای سوسیالیستی ازجمله دراروپایی شرقی وبراه اندازی «65» کودتا در کشور ها با براندازی حکومتهای مردمی به تدریج زمینه را برای فروپاشی اتحادشوروی مهیا وبعداز 1991 ترسایی دولت شورها تخریب گردید. با ازبین رفتن اتحادشوروی تراژیدی بزرگی درجهان بویژه در افغانستان وشرق میانه بوجود امد با یک قطبی شدن جهان، امپریالیزم جهانی درراس امریکا وشرکایش درجهان دست باز وخودرا یکه تاز میدان یافتند، هرانچه درمقابل حریفهای قبلی خود توانستند نمودند. از انجمله با تجاوزهای مستقیم وغیر مستقیم به بهانه مختلفی به کشورهای عراق لیبی، سوریه، یوگوسلاویا، افغانستان واوکرائین لشکر کشی نظامی نموده که میلیونها انسانهای این سرزمین اواره وبه قتل رسیدندواین غایله هنوزم ادامه دارد! شعار نابودی تروریزم نه تنها در حرف باقی مانده، بلکه دوبرابر رشد وتکامل نموده وده ها گروهای خُرد وبزرگ به کمک امریکا، انگلیس واسرائیل به مانند: القاعده، طالبان، جبهه النصر بوکو حرام وداعش تشکیل و رشد وگسترش یافته که هنوزهم برای سرکوب نیروهای دموکراتیک دراین کشورها فعال میباشند.

 اتحادشوروی بعداز 40 سال جنگ سرد با امریکا ازدرون پاشید، اما دستاوردها وارزشهای معنوی ومادی که درطول عمرخود برشالوده‌ای اموزه های انقلاب اکتوبربدست ا ورده بود، هنوزهم برای نیروهای چپ که گرایشات طبقاتی دارند، دراذهان شان باقی و دارای اهمیت بزرگ تاریخی دارد. با درنظرداشت ایده های مثبت ومنفی وطرفدارن ومخالفین انقلاب اکتوبر، همه بالای یک موء لفه کلی وباارزش معتقد هستند که انقلاب اکتوبر نه تنها تحول عظیم را در سرتاسر روسیه بلکه در تمام جهان بوجود اورد که هفتادوچهارسال عمر کرد وتاایدون که بیست وهشت سال از تخریب ان میگذرد، پس لرزه های ان محسوس است.

رستمی کشورالمان 2019