پنجم دسامبر ۲۰۰۶ به روز درگذشت شادروان محمود بریالی و یک مبارزه وطن‌دوست و ترقی خواه؛ شخصیت صمیمی؛ فروتن؛ جسور و فداکار در مبارزه؛ سازمانده ویکی از شخصیت‌های برجسته ء جنبش ما؛ جنبش ملی دموکراتیک؛ ترقی‌خواهانه و دادخواهانه کشور و عضو رهبری حزب دموکراتیک خلق و دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان مصادف است.

اکنون شادروان رفیق محمود بریالی در بین ما نیست ولی مبارزه و مساعی‌شان گران‌بها و ماندنی است؛ زنده یاد بریالی به حیث عضو بیروی سیاسی و دارالانشأ کمیته مرکزی حزب دموکراتیک خلق افغانستان خدمات گران‌بها؛ اثر گذار؛ فراموش نه شدنی و قابل ستایش را در عرصه‌های مختلف مبارزه؛ قبل و بعد از به قدرت رسیدن حزب در امور اندیشه‌ای حزب و نشریه حقیقت انقلاب ثور؛ طرح و سمتدهی سیاست خارجی؛ تأمین و تحکیم روابط بین‌المللی حزب و دولت و جلب همبستگی بین‌المللی و به حیث معاون صدراعظم در عرصه حکومت داری و ایجاد یک اداره قانونمدار؛ خدمت گذار مردم و فساد ناپذیر را از خود به‌جا گذاشته است. یکی از کار و مساعی خسته گی ناپذیر و ارزشمند زنده یاد محمود بریالی مساعی خسته گی ناپذیر و ارزشمند وی در عرصه تأمین وحدت و تشکل مجدد نیروهای حزب و جنبش ملی؛ دموکراتیک؛ ترقی‌خواهانه و دادخواهانه کشور پس از رویدادهای دردناک سقوط و فروپاشی دولت جمهوری بود و یکی از پیش قراولان تشکل مجدد نیروهای جنبش ما در داخل کشور و بیرون کشور و دوران مهاجرت به شمار می‌رود.

 شاد روان محمود بریالی در تأسیس نهضت فراگیر دموکراسی و ترقی افغانستان نقش اساس و کلیدی ایفا کرد که درنتیجه تلاش‌ها ارزشمند‌شان؛ نیروهای جنبش ما مجدداً متشکل و متحد شدند و وارد میدان مبارزه و درصحنه سیاسی مطرح گردیدند و پرچم مبارزه را بر افراشته نگاه داشتند. به این مناسبت نکاتی از صحبت ارزشمند و تاریخی شاد روان بریالی را دریک همایش بزرگ فعالان نهضت میهنی – نهضت فراگیر در کشور هالند یادآوری می‌نمایم که به صدای رسا می‌گویند: «رفقای عزیز زندگی را در سنگرهای داغ مبارزه و دفاع از وطن باید پی گرفت و به غرور زندگی کنیم و غرور در زندگی وطن پرستی؛ داشتن معیارهای عالی اخلاقی است؛ احساس مسئولیت در برابر وطن و نسل امروز و آینده وطن باید داشته باشیم و در برابر ظلم و ستم به مبارزه ادامه دهیم و ما حق نداریم برای یک لحظه از اندیشه وطن پرستی و سرنوشت مردم؛ از اندیشه جنبش انقلابی؛ از اندیشه ء فردا دست بکشیم؛ غرور و افغانیت ما؛ وطن پرستی ما؛ احساس مسئولیت ما در برابر وطن و نسل آینده؛ دیدگاه و راه و روش مبارزه بوده و می‌باشد».

 زنده یاد رفیق بریالی تصمیم داشت که به میهن برگردد و یک جا به رفقای داخل کشور به مبارزه ادامه دهد. ولی شوربختانه که مریض شد و چراغ زندگی‌شان خاموش گردید و به ابدیت پیوست و در مراسم سوگواری و غم شریکی او تعدادی کثیری از رفقا و همرزمان؛ رهبران و شخصیت‌ها و فعالان سابق حزب دموکراتیک خلق و دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان؛ از سراسر اروپا شرکت ورزیدند و به بانو گرامی جمیله ناهید و اعضای خانواده‌شان تسلیت و همدردی ابراز کردند و کمیسیونی که من افتخار ریاست آن را داشتیم برای انتقال جنازه زنده یاد به وطن تشکیل شد و جنازه رفیق عزیز بریالی به‌طور شایسته به کشور انتقال گردید و از میدان هوایی کابل تا مسجد از سوی هزاران همشریان عزیز کابل؛ رفقا و دوستان؛ رهبران احزاب و سازمان‌های سیاسی و اجتماعی مشایعت شد و جنازه شاد روان. به شهدای صالحین انتقال گردید و در مراسم خاك سپاري اعضای شوراي علما و روحانيون؛ رهبران و نمایندگان احزاب و سازمان‌های سیاسی در باره شخصيت شاد روان محمود بريالي صحبت نمودند. بعداً زندگي نامه وی خوانده شده و زنده شير محمد بزرگر رئيس مجلس مؤسسان نهضت فراگير دموکراسي و ترقي افغانستان و روسای احزاب و سازمان‌های سیاسی و اجتماعی کشور و این جانب در باره سجايا و شخصيت قابل قدر محمود بريالي سخنراني ایراد کردیم و در شهدای صالحین به خاک سپرده شد و به مزار زنده یاد محمود بريالي رهبران احزاب، شخصیت‌های ملي دموکرات و اجتماعي و هزاران تن از هوا داران و اکلیل‌های گل نثار کردند نمودند.

 

 روح شان و یاد شان گرامی‌باشد.