سازمان تجارت جهانی (WTO) یک سازمان بین‌المللی است که قوانین جهانی تجارت را سامان داده و اختلافات میان اعضا را حل‌وفصل می‌کند مقر این سازمان در ژنو سویس است و بیش از (160) عضو دارد.

اهداف عمومی این سازمان بالا بردن سطح زنده‌گی مردم، تأمین کارآفرینی کامل در کشورهای عضو، گسترش تولید و تجارت و بهره‌وری از منابع جهانی دستیابی به توسعه پایدار حفظ محیط‌زیست و افزایش سهم کشورهای درحال‌توسعه و کمتر توسعه‌یافته در رشد تجارت بین‌المللی شناسایی شده است.

سازمان تجارت جهانی یکی از سازمان‌های است که در راه جهانی‌شدن در سطح بین‌المللی به حمایت سازمان ملل متحد و سازمان‌های تخصصی وابسته به آن تلاش می‌کند.

در بعد اقتصاد جهانی‌سازی صندوق بین‌المللی پول بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی سیاست جهانی‌سازی را در پیش‌گرفته‌اند و با استفاده از ابزارهای که در اختیار دارند کشورهای مختلف جهان را به سمت سیاست‌های شان سوق می‌دهند و هرگاه کشوری در این راستا حرکت نکند تحت‌فشار قرار داده‌شده و منزوی می‌گردد.

عملکرد این سه سازمان نوع اجبار را برای حضور اقتصادهای ملی در فرایند اقتصاد جهانی به وجود آورده است...به‌عنوان مثال اگر کشوری به عضویت سازمان تجارت جهانی که متوالی اصلی تجارت آزادانه و تحرک کالاها و خدمات در سطح جهان است درنیابد قادر به رقابت صادراتی و حضور موفق در بازارهای جهانی نخواهد بود و این سازمان برای دستیابی به اهداف تعین شده اصولی را تدوین کرده است که کشورهای عضو بایست به آن پای بند باشند و در صورت پایبند نبودن مجازات علیه آن‌ها اعمال می‌شود. طبق این اصول اگر کشوری امتیاز بازرگانی یا تعرفه‌ای را در مورد یکی از کشورهای عضو اعمال می‌کند این امتیاز یا تعرفه در موارد تمام شرکای تجاری عضو سازمان تجارت جهانی تعمیم می‌یابد با استثنای این‌که همگرایی‌های اقتصادی مانند اتحادیه‌های گمرکی چند کشور مربوط وجود داشته باشد این سازمان سایر پیمان‌های تجارتی مانند اتحادیه اروپا را به رسمیت می‌شناسد و کشورهای عضو تنها با وضع تعرفه‌ها می‌توانند از صنایع داخلی حمایت کنند و پس از حذف موانع تجاری غیر تعرفه‌ای کشورها تعرفه‌های گمرکی خود را تثبیت می‌نمایند و یا به‌تدریج آن را کاهش می‌دهند و اما در موارد محصولات زراعتی کشورهای که به مشکلات پرداخت مواجه می‌باشند استثنا قایل شده است. همچنان مطابق اصول این سازمان برای کمک به رقابت محصولات تولیدی در کشورهای درحال‌توسعه برقرار نظام تعرفه‌های ترجیحی به اهداف اعطای امتیاز تجاری به بعضی از قراردادهای این کشورها مجاز است و کشورهای مجاز نمی‌توانند اقدام به فروش زیر قیمت (Dum Ping) نمایند.

سیاست سازمان جهانی تجارت و دو نهاد معتبر دیگر اقتصاد جهان (بانک جهانی، و صندوق وجهی پول) کشورها را مجبور به پا گذاشتن دریک دوره کوتاه مدت در عرصه اقتصاد جهانی می‌نمایند که تبعات منفی مانند از میان رفتن صنایع نوپا افزایش بیکاری بالا رفتن توأم گسترش فساد مالی واداری و افزایش فاصله طبقاتی را در پی دارد برون رفت اقتصادهای ملی از مقابله با این نوع مشکلات بستگی به خصوصیات اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی کشورها نیز دارد در صورت آماده‌گی‌های لازم کشورها افزایش منافع صورت می‌گیرد و هیچ نوع مشکلی به وجود نمی‌آید اما در موجودیت مشکلات عقبمانی وعدم آماده‌گی‌های لازم تبعات منفی آن بیشتر و عمیق‌تر خواهد بود.

افغانستان کشوری است که مانند سایر اقتصادهای ملی خواسته و یا ناخواسته به سمت اقتصاد جهانی کشانیده می‌شود. عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی (WTO) قبل از همه نیازمند به‌کارگیری سیاست‌های گسترده آزاد سازی تجاری و تولیدی و تغیر قوانین و مقررات اقتصادی می‌باشد که طی چهارده سال اخیر گام‌های معین در زمینه برداشته شده است.

بنا بر امضای قرار داد وزارت تجارت و صنایع با اتحادیه اروپا زمینه پیوستن افغانستان با اتحادیه تجارت جهانی مساعد گردیده بود تا اینکه گام نهایی در قوس 1394 برداشته شد امید می‌رود تا این تغییرات تأثیرات گسترده بر اقتصاد کشور و امنیت اقتصادی داشته باشد و زمینه‌های لازم سرمایه گذاری‌های خارجی و داخلی در کشور به وجود آید.

عضویت در اتحادیه جهانی تجارت موقف و جایگاه سیاسی و اقتصادی افغانستان را در سطح جهانی ارتقا می‌بخشد و زمینه‌های لازم را غرض دسترسی به بازارهای جهانی مساعد ساخته و امکانات بیشتر اشتغال ایجاد خواهد گردید. امکانات حل مشکلات تجاری و ترانزیتی با کشورهای همسایه و منطقه امکان پذیر گردیده است.

افغانستان هم اکنون با چالش‌های مهم تجاری با برخی از کشورهای همسایه از جمله پاکستان مواجه است و سرمایه گذاری‌های لازم خارجی صورت نگرفته بنا بر آن پیوستن افغانستان با سازمان تجارت جهانی در حل مشکلات ترانزیتی و بهبود وضعیت اقتصادی در صورت مدیریت مؤثر کمک خواهد کرد و می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کم نماید.

و اما باید توجه نمود که تولیدات محدود داخلی و نقش ضعیف افغانستان در تجارت بین‌المللی موجودیت فساد اداری و فساد گسترده در گمرکات کشور دسترسی ما را به بازارهای جهانی محدود نموده است کشور ما می‌تواند با عضویت در این سازمان به مراکز مهم تولیدی که کالاها را به نرخ ارزان عرضه می‌نمایند دسترسی پیدا کند حالا آنکه ما برای عرضه در بازارهای جهانی چیزی نداریم بنا بر آن پیوستن افغانستان به سازمان تجارت جهانی در کوتاه‌مدت اهمیت حیاتی نخواهد داشت.

تجارب جهان نمایانگر آن است که پیوستن کشورهای کمتر توسعه‌یافته مانند افغانستان به این سازمان مضراتی در پی دارد معلوم نیست که آیا وزارت تجارت و صنایع افغانستان غرض رفع عواقب آن چه نوع تدابیری روی دست گرفته است؛ زیرا کشورهای ضعیف از لحاظ اقتصادی که نقش کمتر در تجارت بین‌المللی دارند با پیوستن به این سازمان سیاست‌های اقتصادی و تجاری کشورهای قدرتمند بر آن‌ها تحمیل می‌گردد.

از اینکه پیوستن به سازمان جهانی تجارت برای کشور ما عواقب چون انفعال در حوزه تجارت و از دست رفتن رشد تولیدات داخلی را نیز در پی دارد باید از هم اکنون مسئولین امور متوجه آن باشند و غرض رفع مضرات و مشکلات بعدی تدابیری وقایوی در زمینه اتخاذ نمایند.