اگر نسازیم، باز بار دیگر برای ما دیگران می سازند، اگر دیگران ساختند، بعد از قربانی های زیاد و مصارفات گزاف دوباره سقوط می کنیم، تجربه از جمهوریت امریکایی نظام های قبلی 20 ساله زمانیکه سقوط می کنیم دستاورد های که با خون ملت ما به دست آمده محو می شود، پس ما پله های که با صد مشکلات و مشقت بار راه رفتیم و تا بالا ها پیمودیم دوباره ما را به زمین می اندازد.

ما باید بیاموزیم برای همدیگر پذیری تلاش کنیم سال هاست که ما شعار دادیم عمل نکردیم، وضعیت موجود برای تغییر از ما صداقت، اعتماد و شفافیت می طلبد، اگر ما اعتماد ندهیم اعتماد به دست نمی آوریم و هیچ گامی برای وحدت و همبستکی نمی توانم بگذاریم.

چگونه راه ساختمان خانه خود را نقشه کشی کنیم؟

توسط کدام انجنیران و معماران؟ این معماران را در کجا می توان پیدا کرد و این خانه را توسط معماران در کجا اباد کرد؟ در آنجا برای مردم که نیازمند سرپناه هستند یا این خانه آباد شود در آن کجای نا کجا اباد کنیم و انتقال دهیم که ممکن نیست.

پس ما خانه در آنجا اباد کنیم که برای تمام مردم ما بستر مناسب همزیستی مسالمت امیز باشد و وسایلی را برای اعمار خانه مشترک استفاده می کنیم، باید از نظریات، تجارب اندیشوران، خبره گان و فرهیخته گان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی استفاده کرد و بشنویم، از چهره های که بوی تعصب نمی دهند، از سیاسیون که قلب بزرگ برای پذیرش هر ملیت و هر قوم هر زبان داشته باشد، همین چهره ها که دوکتوران و درمانگران وطن زخمی ما هستند در داخل و خارج کشور برای آینده، برای نسل های بعدی، شب و روز می نویسند، گفتمان ها را راه اندازی می کنند، جلسات خسته کن گاه پیشنهاد سالم، گاه سوال بی ارتباط، گاه حرف های تکراری و گاهی هم با صدای بلند و یا خاموشی را با تمام نا امیدی ها دنبال می کنند بعضن نتایج مثبت که خوشوقت می شوند. بعضن مایوسیت و نا امیدی که دلگیر است ولی کاری انجام داده شده است، حالا مثبت یا منفی که باید تمجید کرد، حد اقل یک حرکت از نقطه صفری آغاز می شود ولی آغاز شده است. عجیب نیست که ما سرعت عمل نداریم، بخاطریکه ما ریشه را در آب روان غرس کرده بودیم حالا آب به تیزی آمد و ریشه را برد که نقص ما بود در کار، نه از من نه از تو، نقص کار همه ما بود، حالا پل را اباد کرده بودیم، اب برد، حیف است که در پل آب برده نگران باشیم، سوال نزد ماست پس چه باید کرد؟

       ⁃          در قدم اول همدیگر پذیری وحدت و همبستکی

       ⁃          استفاده از ذکاوت و استعداد های مثبت در داخل و خارج کشور برای اعمار دوباره خانه ما

       ⁃          بیداری ملت که خود به پا باید شد با تجربه کشور های غربی المان پس از جنگ جهانی دوم کشور المان جز خرابه بیش نبود ولی مردم با استعداد المان خانه شان را خود ساختند که امروز یکی از قدرتمندترین کشور های جهان است

       ⁃          جلب حمایت های جامعه جهانی در چوکات کمک های بشر دوستانه روی قرار داد های جهانی در روابط دیپلوماتیک عدم انسلاک تا آبادی کشور، زیرا کشور فقیر و جنگزده را نمی توان با دست خالی اباد کرد.

       ⁃          کشور های همسایه را باید بافت نه با خشونت زیرا هیچگاه خشونت برنده نبوده بلکه با سیاست های همزیستی مسالمت امیز

       ⁃          روشنگری را باید توسعه داد و گفتمان ها، کنفراس ها، نشست ها را گسترش و تربیون ها و بلند گو ها را بیشتر از گذشته ساخت.

       ⁃          توجه به زنان امروز و استفاده از استعداد ها و نیروی کار آنان در تمام عرصه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را پر رنگ و معنا دار ساخت

       ⁃          زیرا جهان امروز به انسان متعهد دور از جنسیت نیاز دارد.

       ⁃          به جوانان نسل دوم باید توجه کرد نسل اول برای آماده سازی و جوان سازی سیستم دولتداری تجارب شان را دور از یکه تازی، خود خواهی به این نسل انتقال بدهند زیرا نسل علم و تخنیک مدرن جهان امروز هستند، دیگر نمی شود بدون کامپیوتر و رباط های اینترنتی کار کرد

       ⁃، دیکر نمی شود یاد داشت ها را دور از حافظه کمپوتر در الماری ها نگهداری کرد، دیگر نمی شود از تیلفون های حسابی استفاده کرد، امروز روز تخنیک و تجهیزات هوشمند است مانند تیلفون ها و اسباب زود کار در کمترین زمان، امروز نسبت به همه چیز وقت قیمت تر از همه خردیداری های روز مره شماست. پس از نسل جدید استفاده کرد

       ⁃          قانون اساسی یکی از مهم ترین رکن یک جامعه است که تمام مردم حق و مسوولیت خود را در آن پیدا می کنند اولتر از همه باید قانون ساخت. احترام به قوانین را باید بیشتر توسعه داد مردم برای شناخت حق شان و مسوولیت شان اموزش بیابند نه اینکه حفرشان را بدانند و مسوولیت را ندانند.

       ⁃          اموزش حق هر انسان است بدون تبعیض و تعصب، بدون در نظر گرفتن جنسیت یکی از ماده های قوانین درج باشد و تاکید روی اموزش صورت بگیرد که تمام اطفال از سن ۷ سال در شهر و ولایات به مکتب بروند و تا صنف ششم اموزش جبری باشد امکانات رایگان را دولت آماده بسازد.

       ⁃          نظام حاکم باید مشروعیت مردمی و جهانی را کسب کرد زیرا برای منافع ملی کشور سودمند است.

       ⁃          مشروعیت چیست؟ مشروعیت یا شریعت، دین احکام گفته می شود که قانون گذار حقانیت و قانونیت معنا دارد و داری معیار ها می باشد،

       ⁃          مشروعیت دینی یعنی دین اسلام و دیگر مذاهب

       ⁃          مشروعیت میراثی یعنی نظام سلطنتی

       ⁃          مشروعیت دموکراتیک یعنی نظام مردمی

       ⁃          و مشروعیت تسلط و زور یعنی نظام استبدادی

جهان امروزی مشروعیت دموکراتیک و نظامی مردمی را می پذیرند که حکومت در مقابل مردم پاسخگو باشد امروز نمی توان مشروعیت را با استبداد تحمیل کرد، نظام باید پاسخگوی نیاز های مردم باشد

       ⁃          مشروعیت را در سطح جهان باید کسب کرد تا در انزوا قرار گرفته نشوید و به یاد فراموشی جهان مانند امروز قرار نگیرید.

       ⁃          فاکتور های جنگ ۴ دهه را ریشه یابی نموده از این فاکتور ها تجربه کسب کرد و این تجارب را جهت اصلاحات میکانیزم حکومت داری سالم استفاده و برای مردم پیشکش کرد

       ⁃          در سطح منطقه ارزش های نظام و اتوریته دیپلوماتیک سیاسی را حفظ کرد زیرا منطقه برای رشد و توسعه افغانستان نقش اساسی دارد

       ⁃          برای فقر زدایی و فرار مردم از کشور باید با جهان و مردم داخل و خارج کشور کنار آمد

 

 

       ⁃          تهیه کننده: زرغونه ولی 03.04.2024