قاچاق کالا تآثیرات سئو اقتصادی داشته تهدید جدی برای اقتصاد کشوربوده و باعث بالا رفتن مصارف هنگفت دراقتصاد کشورمیگردد. قاچاق کالا عبارت از ورود و خروج پنهانی کالا از طریق راه های قانونی وغیر قانونی بدون پرداخت مالیات به دولت است. این امر برعلاوه آنکه عواید گمرکی و مالیاتی دولت را کاهش میدهد باعث خروج اسعار، فرار سرمایه، افزایش بیکاری، کاهش تولیدات صنعتی داخلی وغیره میشود، زیرا این اموال نزد دولت ثبت نمیگردد و به شکل مخفی درکشور داخل و یا ازکشورخارج میگردد.

قانون انسداد قاچاق که درافغانستان با اساس حکم ماده' ۷ قانون اساسی بوجود آمده حکم میکند که کالاها به اساس قانون وارد ویا صادر گردیده، و توسط مآمورین موظف گمرک نظارت و کنترول گردد. کالای که بدون طی مراحل قانونی ومقررات گمرکی وارد و یا صادر میشود، اموال قاچاقی محسوب میگردد. این اموال درهر محلی که اعم ازسرحدات، راه های خروجی ودخولی، انبارها موقع حمل و نقل کشف گردد و یا مشاهده شود، قاچاق شمرده میشود. قانون انسداد قاچاق و قانون جزای کشورمجازات مختلفی را از ضبط کالا تا جریمه نقدی و حبس برای مرتکبین آن پیش بینی نموده است.

بطورکلی قاچاق کالا شامل دو بخش است:

۱. قاچاق کالای ممنوع یعنی کالای که صادرات و واردات آنها ممنوعیت قانونی دارند. طور مثال: مواد مخدره، اسلحه، مشروبات الکولی وغیره.

۲. قاچاق کالاهای مجازومجاز مشروط، منظوراز کالاهای است که صادرات و واردات آنها با رعایت مقررات قانونی امکان پذیر، اما در صورت عدم رعایت مقررات قانونی، قاچاق تلقی میشوند.

قاچاق کالا و اسعار یک پدیده چند جانبه است. لذا عوامل متعددی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی در شکل گیری آن نقش دارد. با شناسایی عوامل بوجود آمدن آن، میتوان در رفع و یا ریشه کن ساختن این پدیده که باعث ضعیف شدن و تآثیرات ناگوار بالای اقتصاد و وضع اجتماعی در جامعه میگردد کمک نمود.

عوامل بوجود آمدن این پدیده از نظر اقتصادی عبارتند از:

- کالاهای قاچاقی با مصارف نازل و ریسک کمتر داخل کشور گردیده بنآ مفاد هنگفت برای قاچاقبرآن ببار می آورد.

- بلند بودن تعرفه ها، مصارف و تکس های گمرکی که باعث آوردن کالای قاچاقی از خارج میگردد.

- کیفیت پائین کالای تولیدات ملی (وطن)

- بیرو کراسی و ساختار ناسالم ادارات مربوطه

- پرداخت کمک رایگان و یا اعانه (مالی) دولت به برخی از کالاها در داخل کشور که باعث قاچاق آن به خارج از کشور میگردد.

- نا امنی در کشور.

طوریکه درآغاز تذکر داده شد قاچاق کالا/ اجناس پدیده مخرب و ضربهً بزرگ به تولیدات و اقتصاد کشورها بوده که از یکطرف عایدات گمرکی و مالیاتی دولت را کاهش میدهد از جهت دیگر باعث خروج اسعار از کشور، فرار گسترده سرمایه، افزایش بیکاری، کاهش تولیدات صنعتی داخلی و ده ها ضربه اقتصادی دیگر برای کشور است. دخول اموال قاچاق درکشور تآثیرات سئو بالای شهرهای که درسرحدات کشورموقعیت دارند، وارد نموده و تآثیرات منفی خاص بالای بازارهای کار درین شهرها وارد میکند زیرا این کالاها با اهداف خاص و مشخص وارد کشورشده و تآثیر منفی بالای فرهنگ جامعه میگذارد.

همچنان قاچاق کالا ها باعث دخول اجناس بی کیفیت خارجی گردیده که این امر به تولیدات داخلی کشورآسیب میرساند.

طوریکه تذکر داده شد قاچاق کالا، اقتصاد کشوررا ازنظر تولید، سرمایه گذاری، صادرات و کاریابی تحت تآثیر قرارداده و اثرات مخرب بالای اقتصاد کشوربجا میگذارد. ازعمده ترین تآثیرات ناگوار قاچاق کالا، تآثیرات منفی بالای سرمایه گذاری میتوان نام برد که اکثرآ بعضی از کالا ها بصورت سازماندهی و جهت داربمنظورهدف تهاجم به ارزشها و معیارهای اخالقی بداخل کشور قاچاق میگردد واز لحاظ بُعد فرهنگی واخلاقی باعث اختلال و افزایش فاصله طبقاتی، کاهش تولیدات ملی و برهم زدن امنیت عمومی ازعواقب وپیامدهای نامطلوب سیاسی و اقتصادی قاچاق میباشد.

تآثیرات منفی که ناشی ازقاچاق کالا بالای اقتصاد کشورعبارتند از:

- ایجاد بازارسیاه و فرارمالیاتی که خساره عظیم برای دولت محسوب میگردد.

- کاهش عایدات دولت و بوجود آمدن کسر بودجه.

- کاهش سطح تولید ناخالص ملی.

قاچاق کالا اقتصاد کشور را از یک جهت به اقتصاد مصرفی و از جهت دیگر به اقتصاد سیاه تبدیل میگرداند زیرا کالا ها سیل آسا و به شکل غیر قانونی داخل بازار گردیده، خارج از پلان دولت بوده و درادارات دولتی ثبت نمیگردد. درنتیجه درآمد ناخالص ملی به علت فقدان ارقام و اطلاعات لازم ازمقدار واقعی آن کمتر، برآورد میگردد و با موجودیت قاچاق فرارمالیاتی افزایش یافته و درمجموع عایدات دولت کاهش می یابد.

- افزایش بیکاری

- خارج شدن اسعار از کشور.

برعلاوهً وارد نمودن کالا به شکل قاچاق، بعضی کالاها و منابع زیرزمینی از افغانستان به کشورها ی همسایه و خارج قاچاق میگردد؛ که این اموال شامل احشام (شترواسپ) ومنابع زیرزمینی، سنگهایی قیمتی (لاجورد، یاقوت وغیره) را شامل اند. درحقیقت با قاچاق این کالاها منابع ملی کشور به شکل غیر قانونی بوسیله افراد انفرادی خارج میگردد که این عمل ضربه نهایت بزرگ و ناگواربراقتصاد کشور شمرده میشود.

کاهش عایدات دولت ازاثرکاهش مالیات گمرکی و خارج شدن اسعارازکشور از پیامد های نامطلوب قاچاق کالا است. به همین ترتیب پدیده قاچاق کالا باعث میگردد تا درآمد دولت به سه طریقه کاهش یابد.

ـ افزایش واردکنندگان غیر رسمی کاال و فرار مالیاتی؛

- کاهش تعرفه ها و تکس های گمرکی؛

- کاهش عایدات اسعار.

به همین ترتیب مفاد هنگفتی از درآمدهای دولت که بایست صرف حمایت از تولیدکنندگان داخلی، تجار ملی و سرمایه گذاری گردد به جیب قاچاقبرآن می افتد که ای امرسبب ورشکستگی تولیدکنندگان و کارخانه های کوچک دربخش صنایع میگردد. با کاهش منابع عایداتی دولت حمایت از تولیدکنندگان داخلی به وجه احسن صورت نمیگیرد مصارف بلند در تولیدات داخل

کشور باعث میگردد تا این کارخانه جات با محصولات تولیدی خارج ازکشوررقابت کرده نتواند و بالاخره ازبین رفته و ورشکست میگردند که این پروسه خود باعث افزایش بیکاری میگردد.

افغانستان با داشتن ۱۸۰ کیلومتر سرحد با پاکستان و دوام جنگهای تحمیلی فرصت خوبی را برای قاچاقبرآن کالا فراهم نموده است. بنابر اظهارات تاجران کشور، ورود کالای قاچاق از طریق سرحدات پاکستان، برعایدات تجارتی آنها تآثیر منفی فراوان گذاشته است؛ زیرا کالاهای قاچاقی بدون پرداخت محصول گمرکی و تکس داخل کشورمیگردد و کیفیت شبیه به کالای وارد شده ای قانونی را دارند. قاچاقبرآن کالای قاچاقی را با قیمت پائین تربه بازارعرضه میدارند. واضح است که مردم بجای اینکه اموال وارد شدهُ قانونی را به قیمت بالاتر بخرند، اموال موردنیاز شانرا از قاچاچیان به قیمت ارزانتر بدست می آورند.

طوریکه ذکر گردید با قاچاق کالا درآمد دولت کاهش یافته و باعث کسر بودجه میگردد که در نتیجه این پروسه سرمایه گذاری دربخش های مختلف زیربنایی نیز کاهش یافته و با کاهش سرمایه گذاری سطح بیکاری در کشور نیزافزایش می یابد.

دربخش عایدات اسعاری نیز صدورغیر قانونی کالا منجر به خروج سرمایه از کشور و عدم بازگشت اسعار بدست آمده به نظام پولی و بانکی کشورمیگردد و درنتیجه تنزیل درآمدها اسعاری توان پرداخت های خارجی برهم میخورد.

قاچاقبران کالا درحقیقت به تجاری شباهت دارند که مالیات و مصارف به دولت نمی پردازند.

تآثیرمنفی دیگر قاچاق کالا کاهش رفاه مستهلکین است. واردات کالا بصورت قاچاقی سبب میگردد کالا با کیفیت پائین تر بدون کنترول معیارهای کیفیت محصولات وارد بازار شده و صحت و سلامتی مصرف کنند گان دچار مشکل شود.

راه بیرون رفت ازین معضله درجوامع مختلف متفاوت میباشد که بستگی با شرایط حاکم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد. به عقیده من مطالب آتی میتواند برای مبارزه با قاچاقبران کالا و اسعارموثر باشد.

- کشف اجناس وکالاهای قاچاقی، مقابله اساسی و جدی با آن؛

- برقرارساختن امنیت درکشوروکنترول شدید سرحدات بوسیله افراد صادق به وطن و با صلاحیت،

- مجازات شدید عاملین قاچاق کالا؛

- براه انداختن تبلیغات وسیع علیه اموال که به شکل غیرقانونی وارد شده؛

- تشویق وحمایه تولیدات ملی و بلند بردن کیفیت آن؛

- پائین آوردن تکس ومصارف گمرکی که واردکنندگان گان کالا، کالای وارد شده را به شکل قانونی داخل کشور نماید؛

- جستجوی شیوه های تشویق نمودن مولدین و تجارکالا بوسیله دولت.