آسیا یک پیکر آب گل است              کشور افغان در این پیکر دل است

محترم اشرف غنی رئیس جمهور دولت اسلامی افغانستان به تاریخ 30/10/1393 در جریان معرفی نامزد وزیران و رؤسای امنیت ملی و افغانستان بانک در اشاره به برنامه کاری پنج ساله خویش نهادهای امنیتی از جمله وزارتهای دفاع ملی و امورداخله را غرض استفاده از تولیدات داخلی تشویق نمود افزود باید تولیدات داخلی نسبت به تولیدات خارجی پانزده فیصد ترجیح داده شود. پس از این وزارت های دفاع ملی و امور داخله مکلف هستند از بوت گرفته تا غذا و همه چیز را از تولیدات داخلی استفاده نمایند و هر قرارداد را که من بررسی و امضا نکنم به شما روان نمیکنم در ادامه گفت مردم از موجودیت فساد در نهادهای دولتی به ستوه آمده اند و بر نظارت دقیق قراردادها و پروژه ها تأکید میورزند. وی تاکید نمود که هر وزیر برنامه مشخص را برای مبارزه با فساد اداری آماده بسازد اگر خود وزیر هم مورد شک قرار بگیرد اول باید استعفا کند بعدا مورد پیگرد قانون قرار خواهد گرفت اگر خود من اشتباه کردم من را محاکمه کنید. اشرف غنی کاهش ناداری و بیکاری را در کشور از اولیت های کار حکومت خویش خواند و از نمایندگان مجلس خواست که برای ده ولایات فقیر نسبت به دیگر ولایات بودجه با ضریب بلندتر را بپذیرند در ادامه سخنانش گفت کمک های امریکا اقتصاد زیربنایی ما را نمیسازد باید برای بهبود اقتصاد کشور همکاری های منطقه ای داشته باشیم. وی در سفری که به تاریخ سوم دلو داشت میگوید مقامات ذیصلاح ترکمنستان تعهد کرده اند که ساخت راه آهن را که از بندر آقینه آغاز کرده بود تا اندخوی و کندز تمدید خواهند کرد. توافقات را در مورد تورید پنجصد میگاوات برق به افغانستان امضاء نمود.

مردم و آگاهان امور به این باوراند که تأمین نیازمندی‌های داخلی اعم از اقتصادی تکنولوژیک، فرهنگی، امنیتی از عوامل و انگیزه­های مهم در جلب همکاری در همه عرصه‌ها بخصوص افتصادی کشورهای منطقه و جهان میباشد. با تأسف که طی چهارده سال گذشته در همه عرصه‌ها بخصوص در بخش اقتصادی در این رابطه کارهای مناسب صورت نگرفته با مسلط شدن سودجویان در دولت و جامعه و ارایه تعبیر نادرست از نظام اقتصاد بازار بازیگران توانستند زیر نام خصوصی‌سازی هزاران دستگاه‌های تولیدی، خدماتی، تجارتی، دولتی و مختلط را زیر بهانه­های مختلف به نرخ کاه ماش لیلام و صدها هزار تن کارمندان ماهر آن را وادار به مهاجرت‌ها غرض کاریابی به کشورهای منطقه و جهان سازند.

نظر به برداشت ما در نظام اقتصاد بازار باید عدالت بین سکتورهای دولتی، مختلط، خصوصی و کوپراتیفی بخاطر انجام رقابت سالم رعایت گردد در غیر از آن اقتصاد نوپای ما توان رقابت سالم را با تولیدات خارجی نداشته و ندارد از همین لحاظ است که با تورید اجناس بی‌کیفیت کم کیفیت، تجملی، غیرضروری، یا اجناس و موادی که در داخل تولید خواست‌های هموطنان ما را مرفوع می‌ساخت ده‌ها هزار دستگاه‌های خصوصی ورشکست میلیون‌ها تن کارمندان و کارگران ماهر آنها را وادار به مهاجرت غرض کاریابی با قبول توهین و تحقیر ساختند که هزاران تن آنها قربانی هوس‌های قاچاقبران انسان‌ها شده، ده‌ها هزار تن در کشورهای استرالیا، یونان، لندن و غیره در حالت بی سرنوشتی قرار داشته هزاران تن در ایران پاکستان، سعودی و غیره زندانی گردیده‌اند صدها تن آنها محکوم به مرگ شده‌اند. طی یک ماه اخیر نه صد تن در پاکستان زیر بهانه­های مختلف گرفتار زندانی شده‌اند. نظر به گفته هیأت رهبری اتحادیه صنفی افغانستان همراه صدها هزار تن کارگران ما در کشورهای جهان از ناحیه پرداخت مزد برخورد ظالمانه صورت گرفته بسیاری از آن‌ها به چندین دست به مالکان کارگاه‌ها خرید فروش شده‌اند.

اداره نورم استندرد نتوانسته از تورید اجناس و بی‌کیفیت جلوگیری نماید. قانون جلوگیری احتکار، انحصار تا هنوز عملی نشده به نسبت فرار سرمایه، نشر و پخش بانک نوت‌های جعلی در خارج از کشور، عدم توجه به تولیدات داخلی پول افغانی ثبات نداشته از همین لحاظ است که در بسیاری از ولایات شرقی و جنوبی معاملات با پول خارجی صورت می‌گیرد به نسبت عدم توجه به احیاء و اعمار دستگاه‌های پروسس مواد غذایی، صنایع‌دستی، گدام‌های ذخیره، هنگرها هنوز هم میلیون‌ها متر قالین، گلیم، صدها هزار سوب، پوستین، تولیدات چرمی، سنگ‌های قیمتی، هزاران کیلو عسل، صدها تن میوه خشک، از جمله جلغوزه با مارک پاکستانی در مارکیت‌های جهان صادر مفاد آن به جیب دلالان پاکستانی می‌ریزد.

بعد از سفر اشرف غنی به پاکستان موترهای تجار افغانی اجازه رفت‌وآمد به بندر کراچی پیدا کرده به نسبت باز نشدن راه‌های ترانزیتی کشورهای ازبکستان، ترکمنستان، تاجکستان، فدراتیف روسیه که بازار خوبی برای صنایع‌دستی کشور می‌باشند صدها هزار خانواده به مشکلات اقتصادی و بیکاری مواجه شده‌اند. از همین لحاظ است که کسر فاحش در بیلانس تجارتی وجود داشته واردات ده‌ها مرتبه نسبت به صادرات افزایش یافته است.

به نسبت مشکلات اقتصادی بیش از یک میلیون تن به مواد مخدر مبتلا، چهل فیصد مردم در زیر خط فقر زیست نموده، قریب به هفتاد فیصد به امراض روانی و فزیکی به نسبت تشدید شدن انواع خشونت­های خانوادگی و دامن زدن خصومت های قومی، لسانی، سمتی، تنظیمی، حزبی مبتلا گردیده‌اند، صدها هزار تن به نسبت مشکلات اقتصادی به مافیای مواد مخدر و مخالفین مسلح از روی مجبوریت پیوسته‌اند، بیکاری و بیماری رو به افزایش بوده با وجود سرازیر شدن قریب به نود میلیارد دالر زیر نام کمک به افغانستان هنوز هم روزانه هزاران تن غرض تداوی به کشورهای هندوستان و پاکستان با قبول توهین و تحقیر سفر می‌نمایند. صدها هزار تن بیجا شده‌گان در شهر کابل و ولایات کشور شب و روز خویش را در هوای سرد و شکم های نیمه گرسنه سپری می‌نمایند.

بیش از هشتاد فیصد مردم در شهرها و روستاها به آب آشامیدنی صحی و تداوی مجانی، دسترسی نداشته افزایش آلودگی هوا، خرابی محیط‌زیست سبب افزایش امراض گوناگون گردیده در این سرمای زمستان روزانه بیش از هزار تن اطفال به شفاخانه صحت طفل غرض تداوی آورده می‌شود که در هر چپرکت چهار تن بستر می‌باشند. چاه­های سپتیک، بلند منزل‌ها، مارکیت­ها، قصرهای غیرقانونی سبب ملوث شدن آب‌های زیرزمینی در شهرها از جمله شهر کابل گردیده است. با وجود تقاضای مکرر رهبری اتحادیه ملی پیشه­وران هنوز هم زمین برای اعمار مارکیت های تولیدی، خدماتی، تجارتی، شامل ماستر پلان شاروالی‌ها نگردیده است دست‌فروشان همه‌روزه مورد اذیت و آزار پولیس ترافیک و کارکنان شاروالی‌ها قرار می‌گیرند. نبود ترانسپورت شهری از جمله ملی بس و راه‌بندی‌های دوامدار مردم ما را به مشکلات فراوان مواجه ساخته هنوز هم شاه‌راه سالنگ ترمیم اساسی نگردیده است.

با وجود فرمان حامد کرزی رییس‌جمهور پیشین نهادها، سازمان‌های دولتی و غیردولتی اجناس و مواد خویش را از تولیدات داخلی خریداری نکرده‌اند اصناف و پیشه­وران، صنعت‌کاران از ناحیه افزایش مالیات غیرعادلانه به ستوه آمده‌اند موجودیت فساد سبب شده که مؤلدین ما در مقابل اجناس و مواد خارجی رقابت سالم کرده نتوانند. چوب ولایت کنر از جمله بهترین چوب بوده اما تولیدکنندگان موبل و فرنیچر و نجاران به آن دسترسی نداشته به پاکستان انتقال بعد از آن به مارکیت­های کشورهای منطقه صادر می‌گردد.

درحالی‌که پوستین‌دوزان چرم‌دوزان سال‌هاست تقاضای ایجاد دستگاه‌های پروسس و دباغی چرم را دارند با وجود تقاضاهای مکرر رسمی رهبری اتحادیه ملی پیشه­وران نهادهای دولتی و کشورهای تمویل کننده دراین‌باره کاری را انجام نداده‌اند.

از همین لحاظ است که سالانه میلیون‌ها رأس پوست حیوانات از جمله بز، گوسفند، گاو به پاکستان ارسال بعد از پروسس یک مقدار آن به قیمت گزاف به کشور ما صادر و مقدار زیاد آن به مارکیت‌های منطقه و جهان صادر می‌گردد. عاملین استخراج و حفریات غیرقانونی و قاچاق سنگ‌های قیمتی، آثار باستانی، جنگلات، ضربه مهلک و کشنده را بر پیکر اقتصاد کشور ما وارد نموده‌اند.

سؤال اینجاست با موجودیت دشواری‌های فوق از ناحیه مشکلات اقتصادی، بیکاری، مالی، گسترش بیماری، ناامنی­ها انگیزه حل نیازمندی‌های داخلی از جمله اقتصادی را برای شهروندان غرض جلب همکاری منطقه‌یی به کشورهای منطقه می‌توان ارایه نمود؟

به باور من جواب آن منفی می‌باشد.

خلاصه اینکه رییس‌جمهور کشور و همکاران وی اگر خواهان عملی شدن برنامه پنج ساله خویش از جمله جلب همکاری کشورهای منطقه می‌باشند تصامیم را غرض جلب همکاری صادقانه، دانشمندان، متخصصان اقتصادی، سازمان‌ها، انجمن­ها و نهادها تولیدی، وزارت‌های سکتوری بخاطر حل دشواری‌های فوق و بیرون رفت از وضع موجود اتخاذ نمایند. تا به سرعت بخشیدن پروسه تولیدات داخلی و عرضه آن در مارکیت­های داخلی و خارجی، بیماری و بیکاری کاهش و همکاری صادقانه کشورهای منطقه در همه عرصه‌ها بخصوص اقتصادی جلب گردد.

 در غیر از آن با ادامه وضع موجود نمی‌توان به عملی شدن وعده­های فوق امیدوار بود.