زندگی نامۀ زنده یاد نظام الدین تهذیب

با ادای احترام به تمامی جانباختگان ورهروان راه آزادی ،صلح دموکراسی، عدالت وترقی اجتماعی ؛

دوستان عزیز؛ درین لحظات درد آلود باید گفت که اینجا سخن از سرگذشت مردیست از تبار انسانیت که در امر مبارزه بخاطر عدالت ودادخواهی،در دوستی ومعاشرت،در کار وفعالیت ودر امر خدمات سترگ به میهن،در حوزۀ تقوا وپرهیزگاری،در فروتنی وشکیبایی بطرز مستدام جوهر شریف خود را نشان داد. زنده یاد نظام الدین تهذیب انسان مهذب شخصیت فرهیخته وخرد ورز ،جسور وبیباک ،ایثار گروفداکاروانسان بی مدعا وخدمت گزار راستین میهن بود.

آری؛اینجا سخن ازتابانیدن تصویر ملی ومردمی مردیست که بیش از نیم قرن با تهیدستان جامعه هم نفس گردید وبهترین دوران عنفوان جوانی، سرور وخوشبختی خویش را در رهی رهایی وخوشبختی مردم دردمند وستمزده جامعه هدیه داد وبا فوج بینواترین افراد جامعه همسفر شد وبه صدای رسا وفریاد آنها ولاجرم به حیث ناجی آنها درآمدو با استبداد ،ستمگری وبیعدالتی درآویخت .

زنده یاد نظام الدین تهذیب بخاطر تحقق آرمان های بیکران خلق افغانستان،بخاطر عدالت،آزادی ،دموکراسی وترقی اجتماعی وبخاطر روشنگری وزدایش جهل وخرافات سالها درفش مبارزه را بدوش کشید وبا ایجاد وگسترش نهضت ترقیخواهانه،رسالت عظیم تاریخی خویش را انجام داد.نام جنبش دادخواهی بویژه نهضت حوزۀ شمال کشور با نام نامی نظام الدین تهذیب پیوند عمیق وگسست ناپذیرداشته ،او از معدود ترین ستاره های درخشان قلمرو مبارزه در شمال کشور بود.فقید نظام الدین تهذیب عضو کمیتۀ مرکزی وازپایه گذاران نخستین کنگرۀ موسس حزب دموکراتیک خلق افغانستان بود.

اواز سخنوران ممتازو پرجاذبۀ زمان خود بوده ونقش او در سمتدهی وراه اندازی جنبش های اعتراضی ،تظاهرات ونمایشات خیابانی علیه جباران وستمگران مستبد وارتقای سطح روشنگری وخود آگاهی جامعه چه در شهر کابل وشمال کشوراظهر من الشمس است.

شادروان نظام الدین تهذیب در تمامی عهد وپیمان ملی خود تا اینجا وآخرین ایستگاه حیات، ثابت ،سربلند وتزلزل ناپذیر باقی ماند.

زندگی او به حیث نسل پیشقراول وبالنده عصرش دارای فراز ها وفرود های متعددی میباشد:

زنده یاد نظام الدین تهذیب در ماه حوت سال ۱۳۱۲ خورشیدی در علاقۀ شلگر ولایت غزنی دیده به جهان گشودوتحصیلات ابتدایی خویش را در شهر کندز به اتمام رسانید،سپس برای تداوم تحصیلات متوسط وثانوی شامل مدرسۀ ابوحنیفه گردیده وپس از اتمام موفقانه این دوره شامل فاکولتۀ شرعیات دانشگاه کابل شده وبا مدارج عالی آن دانشکده را به پایان رسانید .

زنده یاد نظام الدین تهذیب در راستای خدمت بوطن در سال ۱۳۳۹ برای بار نخست در چوکات نظام دولتی بوظایف سترگ ومقدس آموزگاری وتربیه نسل جوان میهن همت گماشت والا سال۱۳۳۵ حجری شمسی در جایگاه شامخ معلم در لیسه های حبیبیه ,رحمان بابا،خوشحال خان ،هوانوردی ملکی،وشپی لیسه، این وظایف را دنبال ومحیط آموزشی وپرورشی را درعرصۀ فعالیت تعلیمی خویش بیش از پیش روشنایی بخشید.

همچنان طی دوران این سالها با حصول عضویت مسلکی وعلمی در انجمن دایرالمعارف آریاناوعضویت مسلکی بحیث کتاب شناس در کتابخانه کابل،مفتخر گردیده وخدمات اثرمندی رادر قالب این وظایف به انجام رسانیده وحدود ۳۵۷ اثر علمی را تدوین وآنرا به میراث گذاشت.

زنده یاد نظام الدین تهذیب بنابر بر استعداد وتوانایی های علمی خویش توانست تا دریچه های فرهنگی وژورنالیزم را نیزگشایش بخشیده ودر حوزۀ مطبوعات بستر لازم را برای بیان دردها ورنج های جامعه پهنا بخشد، چنانچه در تداوم سالهای ۱۳۵۳ الا ۱۳۵۵ زنده یاد نظام الدین تهذیب توانست تا موفقانه به حیث معاون مطبوعات ولایت کندز ومسوول جریده هفته نامه کندز ایفای وظیفه نماید.

با استفاده از مزایای آموزش وتجارب مسلکی در عرصۀ قضا،او سالهای چندی به حیث وکیل مدافع در شهر کندز نقش معینی ایفا نمود و باگره گشایی ودفاع از حق وحقیقت از اعتبار بایسته درآن بلاد در میان مردم برخوردار گردید.

زنده یاد نظام الدین تهذیب در اوایل سال ۱۳۵۷ درست پس از تاسیس دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان در نخستین کابینه حکومت به حیث وزیر امور سرحدات گماشته شد وپس از ایام کوتاهی باتبارز نمایش نقاد از جوسیاسی نظام واصحاب قدرت ،از اول حوت همانسال الا جدی ۱۳۵۸ به حیث زندانی سیاسی روزگاری را در زندان پلچرخی بسر رسانید.

در پایانیترین ایام سالهای ۱۳۵۸ الا سال ۱۳۶۹ ،او در جایگاه سرپرست وزارت اطلاعات وکلتور،وسپس در مقام قاضی القضات جمهوری دموکراتیک افغانستان بطرز موفقیت آمیز ایفای وظیفه نموده وبا نو آوری های تجدد آمیزوتغییرسیستم های مدریتی بویژه در عرصۀ قضا وتبدیل آن به نهاد ملی ومردمی با مظاهر روشن تقوا، پاکی وپرهیزگاری که عالیترین نماد پردرخشش شخصیت او بود، خدمات شایانی را بثمر رسانید .

فقید نظام الدین تهذیب بخاطر تداوم پیوند ها وگستردگی روابط ملی با شهروندان کندز که از خصایل وفطرت های طبیعی او ناشی میگردید، از سالهای ۱۳۶۹ الا ۱۳۷۱ در نقش سناتور منتخب مردم کندز ورییس کمسیون دایمی علوم وفرهنگ مجلس سنای افغانستان،خدمات شایسته وبایسته را برای میهن بویژه موکلین خویش در دیار ولایت کندز به انجام رسانید.

اوبنا برعهد پیمانهای ملی ومردمی واستقامت وپایداری وپاسداری از آرمانها واندیشه های ملی ومردمی تاآنجا که میدان تنفس در کنار مردم در داخل کشوربرایش باز بود همردیف وهمسفر قافلۀ زحمتکشان،دردمندان وفرودستان جامعه خود بود ودر کنار آنها می زیست امادردمندانه خیزش طوفانهای سیاسی وتنشهای روز افزون اجتماعی که پیوسته اقلیم نا امیدی،وزندگی پرمخاطره را برای دادگران وروشنفکران دادخواه وترقیخواه جامعه شکل میداد دیگر برای اینگونه مردمان،شرایط خفقان آوری را شکل داده وآنها را وادار میساخت تا بطرز مجبره راه مهاجرت را در پیش گیرند، چنانچه زنده یاد نظام الدین تهذیب نیز راه هجرت را برگزید ودر سال ۱۹۹۴ میلادی به کشور بریتانیا پناهنده سیاسی شد ،اما برای یک لحظه ویک خطوه از آرمانهای منتخب،ملی ومردمی ،از مبارزه در راه آزادی،دموکراسی ،عدالت وترقی اجتماعی عدول ننموده وبا حفظ بیماری های طولانی درفش دادخواهی را درخطوط متذکره بدوش کشیده وبا سرایش بانگ آزادیخواهی وترقیخواهی به حیث عالیترین نماد شخصیت فرا ملی ،فراقومی وفرازبانی برای تهداب گذاری هسته های دادخواهی وترقیخواهی در میان اجتماع جامعه افغانان مقیم بریتانیا همت گماشت.

باتوجه به چشم انداز سوابق کاری وبویژه با حفظ پیشبرد کرسی قاضی القضات جمهوری دموکراتیک افغانستان که در دستان پاک او رهبری شد ،به جز میراثهای بزرگ وکبیرمعنوی، در عرصه جیفه مادی جز چند جلد کتاب ، یک دانه عینک ویکدانه قلم درین کرۀ خاکی ،چیزی دیگری از روانشاد نظام الدین تهذیب به میراث باقی نمانده است .

ناقوس مرگ او جلوه گاه غم انگیزی را در سراسر گیتی ترسیم کرد و صد ها پیام همدردی ،غم انگیز،درد آلود واشکبار را بطرز کم سابقۀ وارد رسانه های جهانی نمود. سفر جانگداز اوباری دیگر به جایگاه شکوهمندش در قلوب مردمان نمکشناس جامعه مان صحه گذاشت .

دوستان عزیز ،باید با همه تلخکامی بپذیریم که دیگر زنده یاد نظام الدین تهذیب در میان مان نیست .آنجا که زندگی به معدن معنی می رسد مرگ کلام آخر نیست .از زیر خروار ها خاک هم میتوان در میدان رزم وطلب فتح ولبخند

شرکت داشت .او بذری درین زمین افشانده است که همیشه سبز وجاویدان خواهد بود،بذرعدالت،بذر انسانیت، بذر رهای وبذرآزادگی ؛؛

روحش شاد وخاطرش ماندگار باد