شورش‌های داخلی، ایجاد پایگاه‌های نظامی، جابجایی نیروهای جنگی مجهز با تخنیک و سلاح پیشرفته، هجوم عسکری و لشکری، لنگر اندازی کشتی‌های بزرگ طیاره بردار در آب‌های ساحلی، پرواز طیارات بی پیلوت و با پیلوت جنگی بم افگن و مداخلات خواسته و ناخواسته کشورها با شتاب گسترده، زمین و هوای کشور سوریه را آماجگاه جنگ‌های تمام عیار نیابتی و کشمکش‌های رقابتی قرار داده است. چنانچه از یک‌طرف نیروهای آمریکایی و متحدان اروپایی آن یعنی ناتو و ترکیه، عربستان سعودی، قطر و اسراییل و از سوی دیگر روسیه، چین، ایران، حزب الله لبنان و عراق، همه دریک ایتلاف جنگی علیه تروریزم، القاعده، داعش و شرکای منطقوی آن قرار گرفته و نقاط مورد نظر در خاک این کشور را آماج حملات خود قرار می‌دهند که در جریان جنگ نمی‌توان بروز احتمالی تناقضات اوپراتیفی و تفاوت‌های عملیاتی را در میدان جنگ نادیده گرفت.

با این حال و هوا، در کشور نه‌چندان بزرگ سوریه با گستردگی پهنای جنگ و سازوبرگ‌های نظامی آن آیا می‌توان بحران را تحت کنترول نگهداشت؟ درحالی‌که جنگ سوریه با تمام پیچیدگی‌هایش روز تا روز کسب شدت کرده و در چشم انداز این‌گونه مسایل با توجه به حالات جنگی مشابه، اوضاع یکنیم دهه گذشته یعنی جنگ‌های ضد تروریزم در افغانستان و قبل از آن عراق را به ذهن انسان تداعی می‌کند؛ که یک‌طرف تروریزم، القاعده و طالب، سوی دیگر فرا خواندن نزدیک به‌کل جهان به جنگ علیه آن گروهای دهشت افگن.

 واضحاً در حال حاضر راه اندازی مبارزه جمعی کشورها با تروریزم وداعش مبرمترین مسئله امنیت جهانی را تشکیل می‌دهد؛ اما تفاوت جنگ پانزده بیست سال قبل با جنگ فعلی درین جاست که در جنگ‌های گذشته نتنها القاعده و تروریزم از بین نرفته بلکه دامنه جنگ‌ها گسترده‌تر شده و شکل فراکشوری و فرامنطقوی را به خود می‌گیرد که حتا در امتداد جنگ‌های گذشته داعش ظهور کرد. حالا دیده شود که سرنوشت جنگ تمام عیار و فراگیر سوریه به کجا خواهد رسید.

 بقول دوچه وله: روسیه و ایالات متحده برای جلو گیری از رویدادهای خطر ناک احتمالی، حین بمباران هوایی در جنگ سوریه به تفاهم رسیده‌اند. هر چند امریکا و روسیه با تفاهم و همآهنگی نظامی راه مشترکی را در پیش گرفته‌اند ولی جریان بر خورد ها با دشمن مشترک، پراکتیک جنگی مواضع قدرت‌های یاد شده را مشخص می‌سازد. بدین معنا که منافع و اهداف متفاوت منطقوی آن‌ها شکل و ماهیت تحرکات جنگی هردو ابر قدرت را در سوریه را تشکیل می‌دهد. از جمله ایالات متحده امریکا.

امریکا: بقول رادیو آزادی در بخش گزارش‌ها و پیام‌ها می‌خوانیم: ریس جمهور امریکا اظهار داشت که اتحاد روسیه با بشار اسد و ایران این کشور را در چشم اکثریت مردم سوریه دشمن معرفی می‌کند. ریس جمهور اوباما این را هم تصدیق نمود که برنامه امریکا برای تعلیم و تجهیز گروهای میانه رو مخالف رژیم اسد مؤثر نبوده است. بگفته ریس جمهور اوباما به آن‌ها همچنان برای تقویه کردها در شرق سوریه تلاش می‌کند. بگزارش منابع خبری دیپلماسی ایرانی از قول محمد علی مهتدی تحلیلگر مسایل خاور میانه می‌نویسد ... با اعلام کمک ۶۰ میلیون دالری امریکا به مخالفان سوری راه را برای کمک بیشتر دیگر کشورها باز کرد. از سخنان و موضع‌گیری‌های فوق معلوم می‌شود که کشورهای فرانسه، آلمان، اسراییل و انگلستان، عربستان سعودی، قطر و ترکیه ایتلاف بزرگی از قوت‌های نظامی در آن کشور به وجود آورند. بقول این روزنامه هم امریکا وهم انگلیس عربستان و قطر به معارضان سوری اسلحه می‌دهند. سیل اسلحه به سمت سوریه جریان دارد که بیشتر آن از طریق ترکیه وارد سوریه می‌شود و معارضان سوری در خاک اردن توسط آمریکایی‌ها آموزش می‌بینند. با این حال یک تحلیلگر اسبق پنتاگون می‌گوید که آیا حمایت روز افزون از گروه‌های مسلح سوریه متضمن دستاورد پایدار خواهد بود. داعش در اثر حملات امریکا تضعیف شده است، اما همچنان یک دشمن قویست و قادر است گستره میدان جنگ را بالا ببرد.

روسیه: پوتین در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد سیاست کشورهای غربی، و امریکا در منطقه خاور میانه را سبب اصلی تشدید ناامنی و تولد گروه‌های مثل داعش و النصره دانست. به نقل از گروه بین‌المللی مشرق در راستای جنگ روسیه با تروریزم وداعش، ده‌ها کشتی و ناوشکن روسیه در مقابل سواحل سوریه استقرار دارند حملات موشک‌های بین القاره یی که از چهار کشتی این کشور در سواحل شرقی دریای حزر شلیک شد پیام‌های خاصی از سوی این کشور به اقدامات روسیه در خاور میانه ابعاد تازه می‌دهد. بقول دوچه وله، روسیه گفته است که می‌خواهد تروریست‌ها را عقب براند ولی در زمینه اهداف این عملیات اختلاف نظرهای جدی وجود دارد. امریکا نگران آن است که روسیه بر علاوه بمباران داعش، جنگجویان مخالف اسد را نیز سرکوب کند.

و اما ایران: به گفته باشگاه خبری، با ورود روسیه معادلات در حال تغیر بوده و بشارالاسد بخشی از راه حل جنگ درین کشور است. بقول منابع خبری بی بی سی نقش رو به رشد ایران در جنگ داخلی سوریه نمایان است و در رابطه به ایران از اعزام نیرو به سوریه گزارش‌های زیادی موجود است. همچنان بقول منابع خبری طلوع: سرباز گیری ایران از مهاجران افغانستان مقیم ایران برای جنگ در سوریه نیز جریان دارد.

اتحادیه اروپا: جولیس بارنیس دیسی عضو ارشد شورای روابط خارجی اروپا می‌گوید مداخله روسیه ضربه اعظم به دولت‌های حامی جناح مخالف به‌ویژه در منطقه شامل قطر، عربستان سعودی و ترکیه است که احتمال واکنش متقابل قوی آن‌ها را در پی خواهد داشت بگفته تحلیلگران با گسترش جنگ داخلی سوریه عربستان سعودی موضع اش را روشن کرده است از آغاز قیام در سوریه این دید گاه در عربستان حاکم بوده است که بشار اسد باید برود. بگفته تحلیلگران توجه ریاض به حمایت از شورشیان در جنوب متمرکز بوده است. ضمن آنکه متحدانش شامل ترکیه و قطر طبق گزارش‌ها از شورشیان در شمال شبه نظامیان اسلامی حوزه محافظه کار احرارالشام حمایت کرده‌اند.

بشارالاسد: بشار اسد که در جریان جنگ روز بروز از توان دفاعی بالاتری برخوردار می‌شود، با اشاره به برخی از کشورهای غربی می‌گوید این کشورها برای مبارزه با تروریزم اراده ندارند. همچنان بشار اسد با ساندی تایمز گفت ایتلاف تحت امر امریکا ساختگی است این ایتلاف هیچ وضعیت ملموسی نداشته ولی گروه‌های تروریستی موجود در سوریه از جمله داعش و النصره را نشاءت گرفته از تفکر وهابی دانست وی ادامه داد حمایت‌های نامحدودی که از تروریست‌ها صورت گرفته علت اصلی طولانی و پیچیده‌تر شدن بحران سوریه است.

به آنکه موضوع جنگ سوریه در جلسه سه جانبه امریکا، روسیه و سازمان ملل به تاریخ ۱۱ دسامبر سال گذشته میلادی و پس از آن چند بار دیگر در سطوح مختلف به برسی گرفته شد اما با توجه به نکات فوق که به آن اشاره شد جلسات، بدون شک اگر ممد واقع شود ولی نخواهند توانست ظرف از هم پاشیده سوریه را یکجای کند زیرا حوادث اخیر شرق میانه پلان‌ها و مرزبندی‌های سیاسی را از هم پاشید. دارد آهسته‌آهسته آتش جنگ از خاک سوریه به بیرون از سرحدات زبانه می‌کشد. رفتن تروریستان به لبنان معالجه‌شان در ترکیه تعلیمات آن‌ها در کشور اردن و اشغال قسمتی از شمال عراق توسط قوای نظامی ترکیه، موضع‌گیری‌های قطر، عربستان سعودی، ایران و حزب الله لبنان و کشور اردن تحرکات ناتو و کشورهای اروپایی و عربی دامنه جنگ را به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم تا بیرون از سرحدات این کشور خواهد رساند.

و اما از سوی دیگر به نظر می‌رسد تحولات اخیر جنگی در سوریه نشان‌دهنده آن است که اخیراً در نتیجه آزاد سازی بعضی شهرهای مهم سوریه از تسلط داعش و دیگر تروریستان و عقب نشینی مخالفان جنگ در سوریه سرنوشت جنگ و صلح را به نفع دولت سوریه مشخص خواهد نمود.

چنانچه که معلوم است اقدامات اخیر سازمان ملل متحد و تصمیم‌گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد، با تصویب قطعنامه در ارتباط با بحران سوریه، ضمن تأکید بر لزوم حفظ حاکمیت ملی، استقلال و تمامیت ارضی سوریه، خواستار آغاز مذاکرات همه جانبه گروه‌های درگیر در اوایل سال ۲۰۱۶ و نهایتاً انجام انتخابات آزاد در سوریه طی ۱۸ ماه پس از آغاز مذاکرات گردید.

این در حالی است که نیروهای زمینی و هوایی دولت سوریه برای آزاد سازی برخی از مناطق مهم و نقاط استراتیژی پیشرفت‌هایی داشته‌اند که در اثر آن شکست‌های سنگینی را بر مخالفان دولت وارد کرده و این تحرکات به‌مثابه موفقیت‌های جنگی، اوضاع را به نفع دولت سوریه و سرنوشت آینده بشار اسد تغیر خواهد داد.