از قلم الفریدو جلیف- راهم، برگرفته از تارنمای شبکه ولتر، برگردان: فرهاد بارکزوی
در این مقال، که در آمریکای لاتین سر و صدای زیادی خلق کرده است، آلفریدو جلیف- راهم اطمینان میدهد که بلند بردن یک چهارم از یک پاینت نرخ بهره فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا، «از این پس: ف. ر.») با اقتصاد ایالات متحده بستگی ندارد، بل مطابق یک ستراتیژی بینالمللی است. در میان عواقب که وی پیشبینی میکند، دشواریهای جدی اقتصادی در آمریکای لاتین و کشورهای بریکس میتوانند باشند. اگر هیچ کشور آمریکای لاتین قادر به واکنش نباشد، مسکو میتواند در روزهای آینده ابتکاری را روی دست گیرد.
ف. ر. ایالات متحده آمریکا بهطور بیرحمانه به روزگار پول ارزان پایان بخشید: تنها افزایش نرخ بهره یک چهارم از یک پاینت برای برآوردن این منظور کافی بود؛ اما این باعث بروز خسارات، فجایع، حتا با تأثیر عمیق جیوپولیتیک، بهطور ویژه بر آمریکای لاتین، یعنی منطقه که تا اکنون در حالت سراسیمه گی قرار دارد، و سایر مناطق جهان، میگردد.
ف. ر. در عمل یگانه بانک مرکزی بهطور واقعی جهانی است: این شرکت مختلط متشکل از بانکهای خصوصی وال ستریت است که در چارچوب حاکمیت دالر، سیاست پولی دولت را در سطح فدرال تعیین مینماید و به این شکل در میان طیف گسترده چند بعدی، شامل پنتاگون، هالیوود، رسانهها و گروه سیبرنیتیک بنام گافات (یعنی گووگل، اپل، فیسبوک، آمازون، تویتر)، قدرت عالی را تشکیل میدهد.
آمبروز ایوانس پریچارد، داماد سخت گیر خانواده سلطنتی بریتانیا، خطرات بزرگ ماجراجویی لجوجانه ف. ر. را، در حالی که «گورستانهای سیاست عمومی از جانب بانکهای مرکزی، که نرخ بهره خویش را بهسرعت بالا بردهاند تا قدری بعدتر آن را دوباره کاهش دهند، یعنی پس از آنکه اقتصاد کشورهای مختلف را به رکود مواجه ساخته و یا پس از تضعیف نیروهای قدرتمند تورمی در جهان پسا فروپاشی بانک لهمن برادرز، پر شمار تر میشوند، تحلیل و ارزیابی میکند» [۱]. ورشکستگی لهمن برادرز در سال ۲۰۰۸ را به یاد داریم که ایالات متحده آمریکا و در نتیجه تمام جهان را در یک بحران خطرناک فرو برد، که تا اکنون برطرف نشده است.
مثالهای ارایه شده توسط ایوانس پریچارد، پس از دو کوشش ناموفق افزایش نرخ بهره در سال ۲۰۱۱ از جانب بانک مرکزی اروپا میتوانست باعث فروپاشی اتحادیه پولی گردد و همان بود که کشورهای سویدن، دنمارک، کوریای جنوبی، کانادا، آسترالیا، زیلاند نو، اسراییل و چیلی عقب گرد نمودند.
افزایش نرخ بهره این هفته، یگانه مسئول این وضع نیست، بل این اقدام با یک روند منحصر به فرد دنبال میشود، زیرا ف. ر. نیت دارد تا بهتدریج نرخ بهره خود را در سال جاری ۲۰۱۶ تا ۱، ۳۷۵ در صد بلند ببرد [۲].
آیا جهان و مکسیکو نیولیبرال باز هم توان تحمل چهار مرتبه افزایش پیهم یک چهارم یک پاینت را خواهند داشت، در حالی که نخستین قربانی، فروپاشی ICA (یعنی اینجنیروس سویلیس اسوسیادوس)، یکی از مؤسسات مهم ساختمانی در سرتاسر آمریکای لاتین میباشد؟
فایننشکل تایمز (FT) - که بدون ملاحظه، سیاست نفتی و پولی مکسیکو را اداره میکند – بدبختانه دو روز پیشتر افزایش ۳، ۲۵ در صد نرخ بهره را اعلان نموده بود. همین روزنامه نتیجه گیری نمود که کشور نیولیبرال مکسیکو در قبال سیاست پولی ایالات متحده آمریکا به برده گی کشانده میشود؛ بجای سفت کردن پیچ مهرهها، شاید لازم بود تا فشار کاهش داده شود ... [۳].
نیویارک تایمز اظهار تأسف کرد که این نوع «تابع ساختن» باعث بیارزش شدن حدود ۳۰ در صد پیسو (واحد پول مکسیکو، م.) در کمتر از یک هفته گردیده است [۴].
ستراتفور [۵]- که به مفهوم سی آی ای کارفرما میباشد- به نوبه خود اعتراف کرد که ف. ر. به شکل بسیار خودخواهانه و یکجانبه، بدون در نظر داشت حالت کرختی سایر کشورهای جهان عمل کرده است که از دید من بیشتر از همه بر کشورهای چین و اتحادیه اروپا، یعنی دو موتور اصلی رشد و انکشاف جهانی، تأثیر وارد میکند.
به قول پیتر سپنس از روزنامه تلگراف، کشورهای برازیل، چیلی و آفریقای جنوبی از همه بیشتر در معرض خطر قرار دارند و بازارهای نو ظهور میتوانند بهویژه آسیب پذیر باشند، به نحوی که آنها قرضههای عظیمی را، که میتوانند از کنترول خارج شوند، بدست آوردهاند (قضیه گروپو موتیره پرازیتی، از سیمکس تا الفا).
برازیل و آفریقای جنوبی از جمله اعضای بریکس میباشند که بهطور جدی در معرض این خطر قرار گرفتهاند، یعنی این همان تیوری را به کرسی مینشاند که بر اساس آن ف. ر. نیت دارد تا بر همه این کشورها، به شمول روسیه که از کاهش شدید درآمدهای نفتی رنج میبرند، ضربه شدید وارد کند، نفتی که ارزش آن تا ۳۵ دالر در بیرل افت داشته، در حالی که یوهان (واحد پول چین)/ رنمیمبی بهطور پیشبینی شده از یک افت ۳۰ در صد ارزش خویش متأثر است [۶].
به این شکل است که بهفرمان ایالات متحده آمریکا یک جنگ چند بعدی برای بهزانو در آوردن جهان به راه انداخته شده است.
ژانگ یی از آژانس مطبوعاتی شینهوا پیشبینی میکند که چین در حالی که به خاطر سرمایه گذاری در بخشهای قطارهای آهن سریعالسیر، ماهوارهها و ابر کامپیوترهای که در چین تولید میشوند و همچنان برای تولید اسباب بازی، نیاز به پول خواهد داشت، با مشکلات مواجه خواهد گردید [۷].
در منتهای دو رویی و تزویر، جنت یلن، یک آمریکایی اسرائیلی تبار که در رأس ف. ر. قرار دارد - و ستنلی فیشر رییس سابق بانک مرکزی اسرائیل معاون وی است- ادعا دارد که از سقوط بهای نفت، که با بلند رفتن نرخ بهره همزمان میباشد، تعجب کرده است. او میگوید که افت بهای نفت مرزی دارد که از آن بیشتر امکان پایین آمدن آن موجود نخواهد بود.
او پیش از آن هم اذعان داشته بود که جهادیها در محافل داوطلبی (حراج) یک بیرل نفت دزدی شده را به قیمت ۱۵ دالر و بالاتر به اسرائیل میفروشند [۸].
ایوانس- پریچارد باور دارد که زمان افزایش نرخ بهره، چهار سال پس از کاهش بودجه و نرخ بیکاری که به ۵ در صد پایین آمده است، خیلی مناسب میباشد.
فراتر از تدابیر پولی بیاهمیت و خسته کننده، افق تاریک و غرق در آب به نظر میرسد، زیرا تولید صنعتی ایالات متحده در حال افزایش نیست و تولید ناخالص معادل داخلی از حد متوسط سالانه ۳ در صد تجاوز نه میکند. بازار کار آنقدر محدود نیست که به نظر میرسد و تحلیلگران به این باورند که ف. ر. دوباره عقب گرد خواهد کرد.
تحلیل گران دیگر به این پندارند که چرخش واقعی این پیچ مهره دو سال پیش، زمانی اتفاق افتاده بود که ف. ر. خرید ۸۵ میلیارد دالر در ماه را بهمنظور تخفیف پول (کوانتیتاتیف اییزینگ QE) توقف داده بود.
فراتر از چرخشها و تعاملات پولگرایان، که تقریباً هر روز ما را میفریبند، مشکل اصلی همان ۹ تریلیون دالر وام جنون آمیز خارجی است که از ماه جولای ۲۰۱۴ به اینسو ارزش گذاری بی مجدد سابقه در حدود ۲۰ در صد سوپر دالر را به وجود آورده و در بازارهای در حال ظهور و بهطور تنگاتنگ وابسته به مواد خام خورد شده، از ونزویلا تا ارجنتاین، با تغییر رژیمهای در حال اجرا، به قلع و قمع پرداخته است.
هشت روز پس از رسیدن به مقام ریاست، نیولیبرالیزم ماکری، پس از آنکه به قول فایننشل تایمز، پول ارجنتاین بیشتر از ۳۰ در صد ارزش خویش را از دست داد، ثروت آن کشور را در سطح کشور گوینه استوایی پایین آورد، در حالی که در برازیل ژواکیم لویی وزیر مالیه اسرائیلی تبار آن، پس از آنکه داراییهای اقتصادی خیلی بااهمیت در آمریکای لاتین از جانب موسسه فیچ بیاعتبار شدند و بهطور فاجعه آمیزی ارزش خود را از دست دادند، ناگزیر به استعفا گردید.
آیا مسئله بر سر جنگ سرتاسری پول است که از جانب ف. ر. بر ضد تمام جهان مات و مبهوت راه اندازی شده؟ یگانه پول قابل احترام و دوباره ارزش یافته همان سوپر دالر است که تمام رقیبان خویش را بهسختی درهم کوبیده است.
اختلاف نظر بیرحمانه و مانده گار، ایالات متحده، در احوالی که چین و اروپا برای حفظ نوعی آرامش پولی مبارزه میکنند، (با دامن زدن به بحران وام که ارزش پول را دوباره بالا میبرد) و بیارزش ساختن پولهای شان را پیشبینی میکند، به خفه کردن ما دست یازیدهاند. یک سوپر دالر که بهطور عمده داراییهای بازار در حال ظهور مانند مکسیکو را، که به نوبه خود ثروتهای عمده نفتی خود را در اعماق آبهای خلیج مکسیکو به سود چهار کمپنی نفتی آنگلوساکسون (انگلیس تبار، م.) مانند اکزون، شفرون، شل و بی پی به حراج میگذارد، به قیمت ارزان خریداری میکند، آیا واقعاً مطابق به منافع ایالات متحده آمریکا میباشد؟
و اینک ما، از برکت ف. ر.، در وسط یک اوقیانوس از خطرات غیر پیشبینی شده قرار داریم.
آلفردو جلیف- راهم
منبع: له جورنادا (مکسیکو)
_________________________
[۱] «اگر همه چیز برهم خورد، ف. ر. باید عقب گرد کند»، آمبروس ایوانس- پیچارد، دی دیلی تلگراف، ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵.
[۲] «افزایش نرخ بهره فدرال رزرو اقتصاد ایالات متحده را وارد مرحله نوین میکند»، پیتر سپنس، دی دیلی تیلگراف، ۱۶ دسامبر ۲۰۱۵.
[۳] «وضع دشوار برای اقتصاد برده گی کاکا (عمو) سام»، جوود ویبر، فایننشل تایمز، ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵.
[۴] «رنمینبی چین پس از معرفی آن به عنوان پول عمومی، چالش ها»، کیث برادشیردک، دی نیویارک تایمز، ۱۸ دسامبر ۲۰۱۵.
[۵] «اعلامیه ف. ر. در سرتاسر جهان شنیده شد»، ستراتفور، ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵.
[۶] «ف. ر. برای چین تنها گزینه دشوار با راز گذاشته است»، کریستوفر بالدینگ، بلومبرگ، ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵.
[۷] «چین به خوبی میتواند با گام های نرخ ایالات متحده مقابله کند»، زانگ یی، شینهوا، ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵.
[۸] «اسراییل به خرید مقدار قابل ملاحظه نفت جهادیها اقدام نمود»، آلفردو جلیف-راهم، له جورنادا، ۹ دسامبر ۲۰۱۵.